بررسی اثر ضد رشد عصاره گیاه لیلکی بر برخی باکتری های بیماری زا

سابقه و هدف: به دلیل مقاومت روز افزون باکتری های بیماریزا به آنتی بیوتیک های رایج، محققین در پی یافتن مواد ضدمیکروبی با منشا گیاهی به عنوان جایگزین آنتی بیوتیکهای غیرموثر هستند. لذا استفاده از داروهای گیاهی جدید با عوارض جانبی کمتر میتواند کمک شایانی در درمان بیماری ها باشد. هدف از این مطالعه، ارزیابی اثرات ضدمیکروبی عصاره اتانولی گیاه لیلکی بر رشد باکتری های بیماریزا است. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی-آزمایشگاهی، برگ و ساقه گیاه لیلکی از مناطق اطراف شهرستان بهشهر در استان مازندران در تابستان 1394 جمع آوری و در گیاه کده فارابی (تهران- ایران) شناسایی شد. پس از خشک نمودن، عصاره گیری اتانولی گیاه لیلکی Gleditsia caspica به روش پرکولاسیون انجام شد. روش انتشار دیسک جهت ارزیابی اثر ضد میکروبی عصاره گیاهان لیلکی بر دو گونه استافیلوکوکوس اوریوس و سودوموناس آیروژینوزا بکار رفت. در روش انتشار از دیسک از غلظت های 0/78، 1/56، 3/12، 6/25، 12/5، 25، 50 و 100 میلی گرم بر میلی لیتر از عصاره استفاده شد. کنترل مثبت آنتی بیوتیک جنتامیسین با غلظت 1/25 و دی متیل سولفوکسید 100% کنترل منفی بود. همچنین جهت تعیین حداقل غلظت ممانعت کنندگی از رشد باکتری ها، روش میکرودایلوشن براث یا میکروتیتر پلیت بکار رفت. مقایسه تفاوت غلظت های عصاره گیاه توسط آزمون آنالیز واریانس یکطرفه ANOVA و با استفاده از نرم افزار16 SPSS انجام شد (p<0/05). یافته ها: بیشترین قطر هاله ممانعت از رشد در روش انتشار از دیسک در اطراف باکتری استافیلوکوکوس اوریوس به ترتیب در غلظت های: 100 میلی گرم بر میلی لیتر: 16/5 میلیمتر، 50 میلی گرم بر میلی لیتر: 14/75 میلیمتر، 25 میلی گرم بر میلی لیتر: 12 میلیمتر، 12/5 میلی گرم بر میلی لیتر: 11/3 میلیمتر، 6/25 میلی گرم بر میلی لیتر: 9/5 میلیمتر، 3/12 میلی گرم بر میلی لیتر: 8/5 میلیمتر، 1/56 میلی گرم بر میلی لیتر: 8 میلیمتر و 0/78 میلی گرم بر میلی لیتر: 7/5 میلیمتر بود. این میزان برای باکتری سودوموناس آیروژینوزا به ترتیب در 100 میلی گرم بر میلی لیتر: 9/5 میلیمتر، 50 میلی گرم بر میلی لیتر: 8 میلیمتر و در سایر غلظت ها صفر بود و هیچی اثری نداشت. حداقل غلظت ممانعت کنندگی برای باکتری استافیلوکوکوس اوریوس و سودوموناس آیروژینوز نیز به ترتیب 12/3 و 25 میلی گرم بر میلی لیتر بود. نتایج آماری نشان داد که در روش انتشار از دیسک با افزایش غلظت میزان اثر ضد باکتریایی و عدم رشد باکتری افزایش یافت (p<0/05). نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که عصاره ی گیاه لیلکی دارای اثرات ضد باکتریایی بر باکتری های مذکور بود. بنابراین میتوان امیدوار بود که در آینده با جایگزین کردن این عصاره به جای داروهای ضد میکروبی شیمیایی که همواره دارای اثرات جانبی زیادی بوده اند، بتوان در صنعت داروسازی برای درمان های دارویی مورد استفاده قرار داد.

کلیدواژه ها:

اثر ضد رشد ، عصاره اتانولی ، گیاه لیلکی ، باکتری های بیماریزا