بررسی نقش پیش بینی کننده آگاهی و خودکارآمدی درک شده برتبعیت از رفتارهای خودمراقبتی در مبتلایان به پرفشاری خون با سواد سلامت محدود

سابقه و هدف: یکی از شایع ترین بیماری های مزمن، پرفشاری خون می باشد که می تواند پیامدهای بسیار جدی به دنبال داشته باشد. اما پیشگیری از بروز این عوارض جدی امکان پذیر بوده و تماما مستلزم کنترل و حفظ فشار خون در محدوده مطلوب می باشد. مهمترین استراتژی برای کنترل فشارخون، تبعیت بیماران از رفتارهای خودمراقبتی می باشد، در مطالعه ی حاضر نقش پیش بین آگاهی و خودکارآمدی درک شده به عنوان عوامل موثر احتمالی بر تبعیت از رفتارهای خودمراقبتی در مبتلایان به فشار خون بالا، مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی- مقطعی 152 بیمار مبتلا به فشار خون بالا و با سواد سلامت محدود شهر بوشهر مورد بررسی قرار گرفتند. جهت گرد آوری اطلاعات از پرسشنامه های استاندارد (HK- LS) برای ارزیابی آگاهی، (S-TOFHLA) برای سنجش سواد سلامت و (H- SCALE) جهت ارزیابی خودمراقبتی و پرسشنامه محقق ساخته مربوط به خودکارآمدی درک شده، استفاده شد. برای تعیین روابط بین متغیرها از نرم افزار آماری SPSS v.22 و آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان 56/78 با انحراف معیار 8/7 بود. میانگین آگاهی بیماران 2/89 ± 7/75 بود. نتایج آزمون رگرسیون لجستیک چندگانه نشان داد که خودکارآمدی درک شده پیشگویی کننده مهمی برای تمامی رفتارهای خودمراقبتی به جز مصرف دارو بود. بر اساس نتایج، بیمارانی که خودکارآمدی بیشتری داشتند، بیش از سایرین به انجام رفتارهای خودمراقبتی تبعیت از رژیم غذایی سالم(OR = 1.259) ، فعالیت بدنی (OR = 1.092)، مدیریت وزن (OR = 1.174)و عدم مصرف دخانیات(OR = 1.069) می پرداختند. آگاهی در بیماران پیشگویی کننده مدیریت وزن (OR = 1.247) و مصرف صحیح دارو (OR = 1.376) در مبتلایان به پرفشاری خون بود. نتیجه گیری: با توجه به یافته های مطالعه به نظر می رسد طراحی و اجرای برنامه های آموزشی به منظور ارتقاء خودکارآمدی درک شده و آگاهی بیماران مبتلا به فشارخون بالا می تواند موجب بهبود تبعیت از رفتارهای خودمراقبتی و به تبع آن موجب کنترل مطلوب فشارخون بالا در این بیماران گردد.

کلیدواژه ها:

رفتارهای خودمراقبتی ، فشارخون بالا ، خودکارآمدی ، آگاهی