بررسی اثرات غلظت های متفاوت عصاره گل گاو زبان بر تغییرات فاکتورهای خونی ( CBC ) در موش های صحرایی

سابقه و هدف: امروزه تمایل نسبت به استفاده از گیاهان دارویی در تمام علوم مرتبط با سلامت انسان افزایش یافته است. انواع گیاهان و تنوع آن در مناطق مختلف و عدم شناخت کافی و مناسب از اجزاء، ترکیبات شیمیایی و نجویز نادرست آن ها منجر به مسمومیت و عوارض ناخواسته می شود. از طرفی دیگر نیز استفاده بیش از اندازه از هر گیاهی ممکن است آسیب هایی به قسمت های مختلف بدن به ویژه کبد که یکی از مهمترین ارگان های بدن است وارد کند. یکی از این گیاهان گل گاوزبان می باشد که در طب سنتی ایران به فراوانی مورد استفاده قرار می گیرد. لذا هدف ما در این مطالعه بررسی اثرات غلظت های مختلف عصاره گل گاو زبان بر تغییرات فاکتورهای خونی (CBC) در موش های صحرایی بود. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی تعداد 48 سر موش صحرایی نر 60 روزه نژاد ویستار به میانگین وزنی 10±180 گرم به ترتیب به طور تصادفی به 5 گروه کنترل سالم، دریافت کننده عصاره گل گاو زبان با دوزهای mg/kg 125، 250 ، 500 و 1000 تقسیم شدند. دوزهای ذکر شده عصاره آبی گیاه گل گاوزبان به مدت 14 روز بصورت روزانه به میزان 1 سی سی به موش ها خورانده شد. موش ها از مرکز تحقیقات طب تجربی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند تهیه شد و به مدت 2 هفته جهت تطابق با شرایط جدید در شرایط استاندارد آزمایشگاهی نگهداری شدند. موش ها در انتهای مطالعه بوسیله کتامین (mg/kg 80) و زایلازین ( mg/kg 10) بیهوش شده و بوسیله پونکسیون قلبی از قلب آن ها خون گیری انجام شد. سپس 1/5 سی سی خون تام در لوله CBC ریخته و مابقی خون ، سرم آن جداسازی شده و در دمای 80- درجه سانتی گراد نگهداری شدند. پارامترهای CBC بوسیله دستگاه سیسمکس آزمایشگاه مرکزی بیمارستان ولیعصر بیرجند (عج) اندازه گیری شد. نتایج پس از جمع آوری وارد نرم افزار SPSS نسخه 18 شده و به وسیله آزمون های آماری کای اسکویر، آنالیز واریانس یک طرفه و کروسکالوالیس در سطح معنی داری کمتر مساوری با 0/05 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: در مطالعه حاضر نتایج حاکی از عدم اختلاف معنی دار در میانگین وزنی موش های مورد مطالعه پس از مداخله مورد نظر بود (P> 0/05). نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میانگین تعداد گلبول های قرمز، هماتوکریت، MCHC و ALP در گروه های دریافت کننده گل گاوزبان در مقایسه با گروه کنترل سالم تفاوت معنی داری داشته است ( P<0/05). نتایج مطالعه نشان داد که میانگین پلاکت، گلبول های سفید، هموگلوبین، MCV و MCH در گروه های دریافت کننده گل گاو زبان در مقایسه با گروه کنترل سالم تفاوت معنی داری نداشته است (P> 0/05). میزان مرگ ومیر موش ها در گروه های مختلف با یکدیگر اختلاف معنی دار نداشته است (P> 0/05). نتیجه گیری: استفاده از گیاهان دارویی ضمن داشتن اثرات مثبت و مفید در دوزهای بالا دارای اثرات زیان آوری می باشد که توصیه می شود استفاده از گیاهان دارویی به مدت زمان های خاص و به میزان کنترل شده محدود گردد.

کلیدواژه ها:

گل گاو زبان ، CBC ، هیستوپاتولوژی ، موش صحرایی