نقش های عملکردی مساجد در معماری و شهرسازی جامعه اسلامی

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,163

فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

APSD01_229

تاریخ نمایه سازی: 25 اسفند 1392

چکیده مقاله:

در قرآن کریم از مسجد تحت عنوان بیت الله و خانه خدا نام برده شده است و در احادیث و روایات اسلامی، نیز مساجد به عنوان خانه های خدا در روی اولین مسجد رسمی مسلمانان، ». هر جا که نماز بگذارید، همانجا مسجد است « زمین ذکر شده اند. در حدیثی از پیامبر )ص( روایت شده که فرمودندمسجد قُبا بود که بدست آنان در مدینه ساخته شد. پیش از ظهور اسلام، بر روی زمین دو مسجد مهم و با عظمت با نام مسجدالحرام و مسجدالاقصیوجود داشته است. همزمان با ظهور اسلام، اقوام و ملل گوناگون جهان آن روز بر حسب دیانتهایی که داشته اند، دارای معابد و پرستشگاههایی بودند کههیچکدام از آنها نه از نظر شکل و ساختمان ظاهری و نه از نظر عملکرد، مشابهتی با مساجد مسلمین نداشته اند. مسجد به طور قطع بنای مذهبی اصلی اسلام است که از بین کار کردهای متعدد آن، والاتر از همه، کارکرد عبادت جمعی آن است. در صدر اسلام، مساجد نقش های عملکردی مختلفی داشته، هم محل خواندن نماز جماعت و دعا و طلب استغفار بود و هم مدرسه تعلیم و تربیت و خودسازی؛ هم مرکز قضاوت و دادگستری بود و هم دانشگاه نظامی و محل فراگرفتن درس جهاد و شهادت طلبی در راه پیشرفت اسلام. از آنجا که مساجد امروزه معمولا با هزینه های بالایی احداثمی شوند؛ می توان با حفظ عملکرد غالب برای آن ها که همانا نمازگزاردن و پرستش خداوند بوده عملکرد های مختلفی را که مساجد در صدر اسلام در جامعه اسلامی داشته اند را دوباره احیا کنیم و نقش همه جانبه مساجد را در جامعه اسلامی بیش از پیش پرفروغ گردانیم.

نویسندگان

مصطفی رجائی پور

عضو هیات علمی گروه فقه دانشکده الهیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

مجید یزدانی

عضوهیات علمی گروه معماری و شهرسازی موسسه آموزش عالی خاوران و مدرس دانشکده معماری وشهرسازی دانشگاه فردوسی مشهد

زهرا زندی گوهرریزی

دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه فقه دانشکده الهیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آلوسی بغدادی، سید محمد، تفسیر روح المعانی، ج 28، چاپ ...
  • ابن قتیبه دینوری، عدالله بن مسلم، عیون الاخبار، ج د ...
  • ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم.دار الکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون، ...
  • ابن ماجه قزوینی، محمد بن یزید، سنن ابن جه، تحقیق: ...
  • ابن منظور، جمال الدین محمد بن مکرم، .لسان العرب، ج ...
  • ابن هشام، السیره النبویه، ج2، بیروت، نشر دارالکتاب العربی، بی ...
  • الولی، طه، المساجد فی الاسلام، بیروت، لبنان، 1409 ق، . ...
  • هری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من امور ...
  • ری، ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق ...
  • برومند اعلم، عباس، در آمدی بر جایگاه مسجد در تمدن ...
  • بهزادفر، مصطفی، معماری مساجد وسیمای شهر، ماهنامه شهرداریها، شماره9، تهران: ...
  • بقی، احمد بن حسین، السنن الکبری، جء، محق: عطا، محمد ...
  • برجعفر، محمدرضاوا میرخا نی، آرین ولیلیان، محمدرضا؛ معماری مساجدمدرن ومعاصرآسیا، ...
  • ترمذی، دعوات، ج 3، انتشارات مدرسه امام مهدی‌(ع)، مرکز مطالعات ...
  • مکارم شیرازی و _ دارالکتب الاسلامیه، تهران، .1382 ...
  • جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، نشر مشعر، تهران، ...
  • حاجی ابراهیم زرگر، اکبر، راهنمای معماری سجد، دبیرخانه شورای عالی ...
  • حرعاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، ج 3وج ق.محقق، مصح و ...
  • حسینی دشتی، سید مصطفی، معارف و معاریف، ج 9 نشر ...
  • بی، علی بن برهان الدین، السیره الحلیه، ج دراکتب لعلیه، ...
  • رب، اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، انتشارت دارالقلم، بیروت، 1412هق. ...
  • ربانی، رسول و بابائی، مرتضی، تاثیرپذیری معماری مسجد از تحولات ...
  • رضایی، علی، جایگاه مساجددرفرهنگ اسلامی، انتشارات تقلین، تهران1382. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین، کارنامه اسلام، انتشارات امیرکبیر، تهران، 1387. ...
  • زمان، محمد، فرائد الفوائد در احوال مدارس و مساجد، تصحیح ...
  • سلمی نیشابوری، ابو بکر محمد بن اسحاق، صحیح ابن خزیمه، ...
  • سمهودی، وفاء الوفاء باخبار دار المصطغی، ج1، ناشر: الکتب العلمی، ...
  • سیوطی، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن، ج اشر: دار ...
  • شاکری، سیدرضا، حد یث مسجد، انتشارات ستادعالی کانون های فرهنگی ...
  • شبلی، احمد، آموزش در اسلام تاریخ)، ترجمه: ساکت، محمدحسین؛ نقدی ...
  • شیف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، محقق: صالح، صبحی، ...
  • شیخ طوسی، _ چاپ اول، 1414ق. ...
  • ملحی دمشقی، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی ...
  • صدوق، علی بن بابویه، من لا یحضره الفقیه، ج 1 ...
  • صدوق قمی، علی بن بابویه، علل الشراع، ج ء کتاب ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 3، ...
  • طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم، العروه الوثقی، فی مستحبات الجماعه ...
  • برسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ترجمه ...
  • عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح من سیره النبی الاعظم (ص)، ج ...
  • تل نیشابوری، محمد بن احمد، روضه الواعظین و بصیره المتعظین، ...
  • فراهتی، عباسعلی، مسجدوتاثیرعلمی واجتماعی آن درجامعه اسلامی ازآغازتاپایان حکومت اموی، ...
  • فرای، ریچارد، عصر زرین فرهنگ ایران، ترجمه رجب نیا، مسعود، ...
  • فیروز آبادی، القاموس _ موسسه تقیقات و نشر معارف اهل ...
  • قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ج ءمحقق و مصح: ...
  • کامل، سلمان الجبوری، مساجدا لکوفه _ چاپ نجف، 1397. ...
  • کینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ق وج4.محقق و مصح: ...
  • گل پرورطوسی، امیر، تاریخ معماری اسلامی، انتشارات گسترش علوم پایه، ...
  • ملسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 1 ج 80وجه، دار ...
  • محدث نوری، مستدرک الوسائل و مستنبط المسانل، ج 3موسه آل ...
  • محدثی، جواد، هنردرقلمرومکتب»، نتشا را ت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ...
  • ظلومی، رجبعلی؛روزنه ای به باغ بهشت، مقاله"روایتی ازمعماری مسلمین "جهاددانشگاهی ...
  • معین، محمد، فرهنگ فارسی، ج 2 انتشارات امیرکبیر، 1406 ق. ...
  • مکی التباعی، محمد، نقش کتابخانه های مساجد در فرهنگ و ...
  • مسوی خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل، چاپ اول، 1426 ...
  • نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج ...
  • نظریان، اصغر، پویایی نظام شهری ایران، تهران: مبتکران، 1388. ...
  • نقی زاده، محمد، شهر ومعماری اسلامی، عینیات وتجلیات، اصفهان: نشر ...
  • نقره کار، عبدالحمید، مبانی نظری معماری، انتشارت دانشگه یام نور، ...
  • نوبهار، رحیم، سیمای مسجد، ج 2، موسسه علمی فرهنگی دار ...
  • نوذری، عزت الله، تاریخ اجتماعی ایران، انتشارات خجسته، تهران، 1389. ...
  • نوری، میرزا حسن، مستدرک الوسائل، ج 3، لبنان، بیروت، موسسه ...
  • واسطی، زبیدی، حنفی، محب الدین، سید محمد مرتضی حسینی، تاج ...
  • اقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج3، تجمه محمود مهدوی ...
  • اقدی، محمد بن عمر، مغازی، تجمه مهدوی دامغانی، محمود، ، ...
  • هیلن براند، روبرت، معماری اسلامی، ترجمه باقر آیت الله زاده ...
  • عقوبی، ابن واضح، تاریخ یعقوبی، آیتی، محمد ابراهیم، ج 2، ...
  • یزدانی، مجید، سیری در معماری غرب، انتشارات کتابدار توس، چاپ ...
  • نمایش کامل مراجع