حفاظت از تنوع ژنتیکی ارقام اهلی و اجداد وحشی باغبانی در رویشگاه طبیعی در ارسباران IN SITU CONSERVATION

منشاء اغلب درختان میوه گیاهان خودرو بوده و یا از طریق اصلاح نباتات و از طریق هبیرید بین گونه ای و یا سلکسیون بدست امده اند و در هر حال دارای اجداد خودرو بوده و ژنهای مقاومت به استرسی های محیطی، آفات و امراضی و کیفیت میوه از طبیعت وارد درختان میوه شده است. امروزه اغلب کشورها با استفاده از تنوع ژنتیکی و اصلاح نباتات، بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک اقدام به تولید ارقام پر محصولی، با کیفیت و بازار پسند نموده و یا تولید پایه های مقاوم به تنشی های زیستی و غیر زیستی و سازگار به مناطق مختلف نموده، که ضمن مصرف آب کمتر، افزایش کمیت و کیفیت میوه در اغلب کشورهای تولید کننده باعث افزایش درآمد، اشتغال زایی و امنیت غذایی این کشورها شده است. با مطالعه چندین ساله در جنگلهای ارسباران ملاحظه گردید در داخل و حاشیه جنگلها تنوع وسیعی از درختان مثمره وجود دارد که بعضی ارقام توسط مردم انتخاب شده و مورد کشت قرار می گیرد مانند توت سفید، شاه توت، سماق، تمشک، انار، انجیر، گردو و زغال اخته و ... بعضی مانند از گیلی، گلابی وحشی، انار ترشی، گوجه، آلو و ... توسط مردم برای مصارف محلی و محدود برداشت و با ایجاد صنایع تبدیلی در منطقه موجب اقتصادی شدن باغداری می شوند و بعضی مانند بنه، آلو، گلابی، گوجه و بادام وحشی و هیبریدهای طبیعی درختان میوه ناآشنا مانده که حفظ این تنوع وسیع ژنتیکی برای باغبانی فعلی و آیندگان بسیار حایز اهمیت است. با افزایش جمعیت کشور نیاز به تنوع ژنتیکی موجود جهت ایجاد پایه های مقاوم، افزایش عملکرد و کیفیت میوه بیشتر احساسی می شود. بنابراین با حفظ تنوع وسیع در رویشگاه طبیعی از انهدام جنگلها جلوگیری خواهد شد.

کلیدواژه ها:

ذخایر ژنتیکی ، ارقام وحشی ، جنگل وحاشیه نشینی