نقش برنامه ریزی کالبدی در کاهش آسیب پذیری شهر در برابر زلزله (با تاکید بر بافت های شهری)

قرارگیری مناطق مختلف ایران بر روی نوار زلزله خیز، آسیب پذیری بالای بناهای احداثی و کمبود زیرساخت های لازم برای عملیاتی کردن صحیح مدیریت بحران سبب شده که خطرپذیری لرزه ای در مناطق شهری و روستایی بسیار بالا ارزیابی شود. بحث و بررسی در ویژگی های سازه ای اجرایی و معماری بناها مقوله ای است که مورد مطالعه زیاد قرار گرفته اما آنچه کمتر مورد توجه بوده نه ویژگی تک بناها بلکه ویژگی های ناشی از کاربری آن محل استقرار قطعه بندی اراضی، همجواری قطعات، چگونگی ساخت و سازهای درون آن و نیز راه های فرعی درون بافت در آسیب پذیری و امداد رسانی قبل و بعد از زلزله است. تجربه زلزله های اخیر نشان داده است که بخش عمده ای از آسیب های ناشی از زلزله می تواند به علت عدم رعایت اصول و ضوابط شهرسازی باشد که خود متاثیر از عدم تخمین صحیح از آسیب پذیری شهر ها در اثر وقوع زمین لرزه احتمالی است در کنار بسیاری از علوم و دانش های مطرح در جهت کاهش آسیب های ناشی از زلزله دانش شهرسازی را می توان از جمله علوم و دانش های موثری دانست که جامعه گسترده تری را تحت پوشش خود قرار می دهد در این تحقیق نقش برنامه ریزی شهری و کالبدی و موضوعات مرتبط با آن مانند: ساختار شهر، بافت شهر، شکل شهر، تراکم های شهری و نحوه کاهش خسارت های زلزله از دیدگاه برنامه شهرسازی بررسی شده است. بنابراین پاسخگویی به این سوال هدف مشخص این مقاله است: برنامه ریزی بافت شهری در صورتیکه با رویکرد کاهش آسیب پذیری شهر در برابر زلزله صورت گیرد چگونه می تواند در تحدید دامنه ناشی از وقوع زلزله موثر باشد؟ پژوهش حاضر با استفاده از روش مطالعه اسنادی و کتابخانه ای به تهیه و تدوین مبانی نظری و علمی پژوهش و سوابق آن پرداخته و با هدف بررسی نقش برنامه ریزی کالبدی در کاهش آسیب پذیری شهر ها در برابر زلزله و همچنین تبیین عوامل موثرد ر کاهش آسیب پذیری شهر از دیدگاه شهرسازی به تحلیل اطلاعات بدست آمده با روش توصیفی - تحلیلی پرداخته است تاکید بر معرفی چگونگی بافت مناسب شهر است که بتواند در کاهش میزان آسیب و افزایش کارایی شهر موثر واقع شود.

کلیدواژه ها:

شکل شهر ، بافت شهر ، برنامه ریزی شهری ، کاربری زمین ، آسیب پذیری