تحلیل و روش ترسیم هندسی گره هشت طبل آلت لغت (براساس انطباق با گره درب ورودی زیارتگاه حبیب بن موسی کاشان)

هندسه و ریاضیات در معماری و هنرهای تزئینی وابسته به معماری نقش غیر قابل انکار را ایفا می نماید. با منع صورتگری مستقیم در دین مبین اسلام، هنرمندان مسلمان برای بیان مفاهیم و معانی به تجرید و انتزاع روی آوردند و در این میان هندسه به ابزار قدرتمندی در دست هنرمندان مسلمان تبدیل گردید تا آن ها را در بیان معانی موردنظرشان یاری رساند. گره ها از جمله نقوش هندسی مهم و اصیل در نقوش تزئینی اسلامی هستند که متاسفانه به دلیل روش آموزش شفاهی و سینه به سینه ی این هنر، جز تعداد اندکی از روش ترسیم این گره ها که در سال های اخیر به همت برخی معماران و مهندسان جمع آوری شده؛ روش ترسیم بخش قابل توجهی از این گره ها رو به فراموشی است. گره هشت طبل آلت لغت از جمله گره هایی است که در کتاب های موجود روش ترسیم سنتی آن ذکر نشده است. و منابع مکتوب موجود برای ترسیم آن نیز روش قابل استناد و دقیقی ارائه ننموده اند. در مقاله پیش رو تلاش شده است تا روشی برای ترسیم این گره ارائه گردد که به دلیل در دست نبودن روش هندسی دقیق با مشکلاتی مواجه گردید و روش های مختلفی برای درستی آزمایی روش ترسیم پیوده شده که در این مقاله به همراه روش رسم پیشنهادی ارائه می گردد. در این مقاله روش ترسیم گره به صورت ابداعی مورد آزمایش قرار گرفت که تطبیق با نمونه های ساخته شده اصلی در بناهای تاریخی و نیز انطباق آلات گره در روش های ترسیمی پیشنهادی با آلات مشابه در گره های شناخته شده به عنوان دستورالعمل هایی جهت درستی آزمایی روش ترسیم ارائه می گردد. از آنجا که روش ترسیم بسیاری گره ها در اثر انتقال شفاهی و عدم ثبت مکتوب روش ها رو به فراموشی است مسیر طی شده می تواند راهکاری جهت کشف روش هایی برای بازآفرینی گره های موجود ارائه دهد.

کلیدواژه ها:

هندسه ، تزئینات معماری ، گره ، گره هشت طبل آلت لغت ، زیارتگاه حبیب بن موسی کاشان