مقایسه عوامل استرس زای محیط بالین در دانشجویان پرستاری و اتاق عمل دانشکده علوم پزشکی آبادان

زمینه و هدف:آموزش بالینی بخش اساسی و مهم آموزش دانشجویان علوم پزشکی است، هرگونه اختلال در آموزش بالینی، کارآیی و بازدهی این بخش از آموزش را دچار وقفه می نماید و استرس یکی از این عوامل می باشد. با توجه به این که هدف از آموزش فراهم کردن تجربیات آکادمیک و بالینی در محیطی است که یادگیری دانشجو و پیشرفت وی را به عنوان یک فرد ارائه کننده مراقبت تسهیل نماید و عنایت به وجود عوامل استرس زای متعدد، بررسی عوامل استرس زا و ارائه راهکار مناسب برای رفع آن ها در دانشجویان علوم پزشکی امری ضروری است. مواد و روش ها:در این مطالعه توصیفی-تحلیلی 117 دانشجوی پرستاری و 56 دانشجوی اتاق عمل ترم 2 به بعد که حداقل یک واحد کارآموزی را گذرانده بودند به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند. داده ها با استفاده از دو پرسشنامه مجزا استفاده شد که برای دانشجویان پرستاری از پرسشنامه محقق ساخته راجی و همکاران وبرای دانشجوبان اتاق عمل از پرسشنامه محقق ساخته با ضریب همبستگی آلفای کرونباخ 0/ 86 شامل اطلاعات دموگرافیک (سن، جنس، ترم تحصیلی، وضعیت تاهل، محل سکونت، نام کارآموزی و معدل کل) و عوامل استرس زای محیط بالین در چهار حیطه استرس زای احساسات ناخوشایند، اقدامات بالینی، تجارب تحقیرآمیز و ارتباطات فردی، جمع آوری گردید. بعد از جمع آوری داده ها، جهت تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS 16 و روش های آماری توصیفی (محاسبه شاخص های مرکزی و پراکندگی و رسم نمودار) و محاسبه ضریب همبستگی اسپیرمن برای بررسی ارتباط دو متغیر، استفاده شد.یافته ها:میانگین سنی در گروه اتاق عمل 22 و در گروه پرستاری 21 / 9 بود. از میان دانشجویان اتاق عمل ، 58 / 9 % افراد دختر و 41 / 1 % افراد پسر بودند و در میان دانشجویان پرستاری 56 / 4 % افراد دختر و 43 / 6 % افراد پسر بودند.در هر دو گروه بیشترین و کمترین حیطه استرس زا به ترتیب احساسات ناخوشایند و ارتباطات فردی در محیط بالین بود. در هر دو گروه بین ترم تحصیلی و نمره های حاصل از هیچ یک از حیطه های استرس آور ارتباط معنی داری مشاهده نشد. در دانشجویان پرستاری بر خلاف دانشجویان اتاق عمل، بین سن و حیطه استرس زا احساسات ناخوشایند با استفاده از آزمون آماری اسپیرمن،ارتباط ضعیف، معکوس و معنادار 187/0- =r= 044/0، p یافت شد. در هر دو گروه استرس زا ترین تجربه تحقیرآمیز مقصر دانستن دانشجو از طرف مربی، پرسنل و پزشک در صورت عدم تقصیر دانشجو بوده است. در دانشجویان اتاق عمل نمره کل عوامل استرس زا درپسران بیشتر از دختران بوده است در حالیکه در دانشجویان پرستاری این امر کاملا برعکس می باشد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به عوامل استرس زا بررسی شده و ارایه نتایج حاصل به مدیر گروه و مسئولین آموزش بالین می توان در جهت برنامه ریزی بهتری در این زمینه و ارائه کارگاه های مختلف جهت آموزش روش های سالم مبارزه با استرس، می توان از اثرات مخرب جسمی و روانی استرس بر دانشجویان گروه علوم پزشکی جلوگیری کرده و یادگیری را در آنها افزایش داد

کلیدواژه ها:

عوامل استرس زا ، بالین ، دانشجو ، پرستاری ، اتاق عمل