بررسی استرس شغلی گروه اتاق عمل

زمینه و هدف: استرس واکنشی غیر اختصاصی است که تحت تاثیر عوامل تنش زای گوناگون ایجاد میشود و بیماری شایع قرن حاضر و عامل یک سوم بیماریها و غیبتهای کاری کادر مراکز بهداشتی درمانی است. استرس شغلی زمانی ایجاد می شود که تقاضای محیط کار آنقدر از توانایی های فرد بیشتر باشد که فرد نتواند به اهداف خویش برسد. مراقبین بهداشتی درمانی به دلیل برعهده داشتن مسئولیت تامین سلامت و درمان بیماران تحت تاثیر عوامل متعدد استرس زا قرار دارند. طبق گزارش شورای بین المللی پرستاری، کارکنانی که استرس شغلی بالایی دارند 33 درصد بیشتر از دیگران دچار حوادث و سوانح ناشی از کار می شوند. اتاق عمل یکی از بخشهای پر استرس در بیمارستان است. نتایج مطالعه ای در امریکا نشان داد که 93 درصد میزان نیدل استیک ها مربوط به اتاق عمل میباشد. خطر انتقال بیماری از بیماران، برخورد با بیماران در حال مرگ، وظایف سنگین کاری، زمان ناکافی، حجم کاری بالا، ساعات کار طولانی، شیفت های نامنظم، حقوق ناکافی، عدم کنترل روی محیط کار، نظارت ضعیف، درگیری با همکاران و بیماران، تقاضاهای زیاد، اضافه کاری و تعارض با پزشکان همگی به عنوان منابع استرس شغلی در کادر اتاق عمل شناسایی شده اند. لذا این پژوهش با هدف تعیین سطح و عوامل تاثیرگذار بر استرس شغلی کارکنان اتاق عمل انجام گرفت.مواد و روش ها: پژوهش توصیفی-مقطعی حاضر بر روی کلیه کارکنان شاغل در اتاق عمل بیمارستان حضرت ابوالفضل(ع) کاشمر در سال 1398به روش سرشماری صورت گرفت. برای سنجش میزان استرس شغلی پرستاری از پرسشنامه استاندارد Nss (Nursing Stress Scale)استفاده شد که دارای موضوعاتی شامل علایم و خطرات استرس، حل مساله به شیوه خلاق و اثرات آن، مدیریت زمان و اثرات آن، آرام سازی تدریجی عضلانی و فواید آن و روش های پیشگیری از استرس بود. داده ها پس از جمع آوری وارد نسخه 16 نرم افزار SPSS شده و با آزمون های آماری مربوط آنالیز شدند.یافته ها: در مجموع 30 آزمودنی با میانگین سنی 7.66 ± 32.26 (23 تا 48 سال) جامعه آماری را تشکیل دادند (73 درصد زن) که شامل 19 نفر کارشناس اتاق عمل، 9 نفر کارشناس بیهوشی و 2 نفر کمک بهیار بودند. بر اساس آزمون های آماری میانگین نمره ی گویه ی فقدان حمایت 1.61 ± 4 (1-7)، عدم آمادگی کافی 1.54 ± 4.6 (2-8)، درگیری با پرستاران 3.34 ± 7.73 (3-13)، درگیری با پزشکان 3.29 ± 8.56 (3-13)، عدم اطمینان به درمان 2.97 ± 9.03 (3-13)، فشار کاری 2.04 ± 8.9 (6-13)، رنج و مرگ بیمار 4.44 ± 11.83 (4-19) و نمره ی کلی استرس شغلی پرستاری 14.57± 54.66 (31-79) و در سطح متوسط اندازه گیری شد. سطح استرس شغلی 6.7 درصد آزمودنی ها کم و 13.3درصد آزمودنی ها زیاد بود. همچنین بین سن و سابقه کاری آزمودنی ها با استرس رابطه ی معکوس معنی داری وجود دارد. یعنی با افزایش سن و سابقه کار، استرس شغلی کاهش می یابد. طبق آزمون Anovaبین سطح تحصیلات با استرس شغلی پرستاران ارتباط معنی داری وجود دارد (P=0.07)؛ به طوری که افراد با مدرک کارشناسی ارشد استرس کمتری و افراد با مدرک کارشناسی استرس بیشتری دارند. همچنین طبق آزمون Anova بین نوع شغل و نوع استخدام با استرس شغلی ارتباط معنی داری وجود ندارد و طبق آزمون دقیق فیشر بین جنسیت با استرس شغلی ارتباط معنی داری وجود ندارد.نتیجه گیری: با توجه به پیامدهای سوء استرس شغلی ارائه راهکارهایی جهت کاهش این مهم در پرسنل اتاق عمل ضروری به نظر میرسد. استرس شغلی در هر سطحی یک مشکل اجتناب ناپذیر در حرفه های مرتبط با سلامت محسوب میشود که میتواند منجر به افزایش خطاهای دارویی، افزایش هزینه های درمان، افزایش غیبت از کار و کاهش کیفیت مراقبت های ارائه شده می شود. لذا می بایست سیاست گذاران درمان توجهی ویژه به استرس شغلی در این قشر داشته باشند

کلیدواژه ها:

اتاق عمل ، استرس پرستاری ، استرس شغلی