بررسی فن آوری سفالگری هزاره چهارم ق.م فلات مرکزی ایران با استفاده از روش های آزمایشگاهی : نمونه موردی سفال های میمنت آباد

در دوره زمانی هزاره چهارم تا هزاره سوم ق.م تغییرات شگرفی در خاور نزدیک بوجود آمد. این تغییر و تحولات در ایران هم قابل مشاهده است، هر چند که درباره منشا بومی بودن یا خارجی بودن این تغییر و تحولات بحث های بسیاری وجود دارد (طلایی، :1385 .(32 با شروع دوره مس سنگی 4700-4000) ق.م) تعداد استقرار های دشت تهران به طور چشمگیری نسبت به دوره نوسنگی جدید افزایش پیدا می کند. در دوره نوسنگی جدید 6 استقرار در دشت تهران گزارش شده در حالی که در دوره مس سنگی انتقالی این تعداد به 28 محوطه می رسد که نشان دهنده افزایش جمعیت در این منطقه است (ولی پور، .(43 : 1390 دوره مس سنگی جدید -3000) 3500 ق.م)در دشت تهران برابر با سیلک III6-7 است و اولین بار توسط گیرشمن بر اساس مواد بدست آمده از کاوش های سیلک در طی سال های 1934-1936 و بعدها توسط نگهبان در سال 1351 در تراشه E لایه های 1-6 و تراشه A لایه های 3-5 از قبرستان در دشت قزوین شناسایی کرد (مجید زاده، 60 :1370، فاضلی، .( 46 :2001 آن چه مشخص است در مس سنگ جدید، تغییرات زیادی در سازمان اجتماعی و اقتصادی جوامع دشت تهران و فلات مرکزی ایران بوقوع می پیوندد. در این دوره شاهد مبادلات سازمان یافته فرا منطقه ای هستیم. وجود پایگاه های تجاری منطقه ای و آغاز ایلامی در اواخر دوره مس سنگی و با ورود به دوره مفرغ (سیلک (VI نشان دهنده اهمیت تجاری و مبادلاتی این منطقه است که از دوره قبل به سبب وجود مبادلات سازمان یافته گروه های بازرگانی درصدد تاسیس پایگاه های تجاری در این مسیر برآمدند. رواج سفال های اروکی در اواخر این دوره نشان دهنده مبادلات فرامنطقه ای است (ولی پور، .(1390 سفال ها بخش قابل توجهی از یافته های باستان شناسی را تشکیل می دهند. این دسته از آثار با رویکرد های گوناگونی مانند بررسی ویژگی ظاهری آنها (شکل، رنگ، نقوش، تزئینات و ..) و مطالعه ویژگی میکروسکوپی، کانی شناسی، ترکیب شمیایی و ریز ساختاری، نجزیه و تحلیل می شوند. چنانچه این یافته ها به درستی در ارتباط با بافت و محیط اطراف خود سنجیده شود می تواند پاسخگوی بسیاری از سوالات باستان شناختی باشد، همچنین با اطلاعات متنوعی که در اختیار می گذارد، هدایت کننده ی کاوش های احتمالی بعدی می شود. باتوجه به تکنیکهای ساخت و پرداخت، نوع خاک و خمیره مورد استفاده و ذرات موجود در بافت و تعمدی یا غیرعمدی بودن استفاده از این ذرات( با تکیه بر توصیف بصری و آزمایشگاهی)، تزئینات و شکل شناسی ظروف،جهت چرخش چرخ و حتی جهت اجرای تزئینات و غیره ، سفا ل شناس می تواند تنوع تولید در یک کارگاه، تعدد کارگا ه ها و یا روابط تجاری و فرهنگی بین مناطق فرهنگی و محوطه های مختلف و . . . را نمایان سازد. از سویی اطلاعات به دست آمده از بررسی ترکیب میترالی و شمیایی سفال ها، باعث شناخت منشا و تکنولوژی تولید آنها می شود (امامی، .(56: 1392 سفال باستانی، محصول ناهمگن است که از ترکیب مواد چسبنده (کانی های رسی) مواد فیلوسیلیکات مانند بیوتیت و مسکوویت، و مواد غیر چسبنده به عنوان مواد افزودنی و تمپر نظیر کوارتز، فلدسپارها و کربنات ها تشکیل شده و حرارت باعث پیوستگی و اتصال اجزای تشکیل دهنده این ساختار سفال می شود .(Tschegg etal, 2009) در نتیجه کاوش ها و بررسی های باستان شناختی در دشت تهران نه استقرار مس و سنگ جدید شناسایی شده که میمنت آباد نیز جزو آن بشمار می آید.محوطه میمنت آباد در استان تهران و در 484 29350طول شمالی و 805 10510عرض شرقی در فاصله 2کیلومتری جنوب شهر گلستان 6کیلومتری غرب شهرستان رباطکریم و در 500متری جنوب روستای میمنت آباد واقع شده است