نقش جلبک ها در تغذیه دام و کاهش میزان گاز متان و اثر گازهای گلخانه ای

پدیده گازهای گلخانه ناشی از انعکاس و بازگشت بخشی از انرژی حرارتی زمین به سمت اتمسفر و جو زمین است که بخش مهم آن نتیجه تابش اشعه های خورشیدی و بخشی نیز نتیجه فعالیت های انسانی در مصرف سوخت های فسیلی و فعالیت های صنعتی، است که موجب متصاعد شدن گاز هایی نظیر دی اکسید کربن و متان و برخی از گازهای سنتزی می گردد. هر چه غلظت این گازها بیشتر شوند میزان انرژی گرمایی که با خود به لایه های فوقانی جو انتقال می دهند، بیشتر شده و تاثیر بیشتری در تشدید پدیده گازهای گلخانه ای و افزایش گرمایش زمین می گذارند، طبق اطلاعات ماهواره ای 30 سال گذشته میزان تشعشعاتی که از جو زمین به فضا انتشار می یابند کاهش یافته است که به معنای افزایش اثر گلخانه ای و حفظ بیشتر گرما در آن است. این موضوع نشان می دهد غلظت گازهای گلخانه ای در جو کره زمین افزایش یافته است. از لحاظ سهم گازهای مختلف در اثر گلخانه ای بخار آب (60 درصد) دی اکسید کربن (26 درصد)، بیشترین سهم ها را دارند و گاز هایی نظیر متان (4 تا 9 درصد) اوزون (3 تا 7 درصد) اکسید نیتروژن، سولفید هگزافلوراید، هالوکربن ها مثل فریون و دیگر. CFC ها مابقی گاز های تشکیل دهنده گازهای گلخانه ای می باشند. گاز متان به عنوان یکی از مخرب ترین گازهای گلخانه ای شناخته شده است، زیرا ظرفیت ذخیره سازی گرمایی آن 28 تا 36 برابر دی اکسید کربن است. گاز متان عمدتا در طی فعالیت های استخراج منابع نفت و گاز، چرای دام ها و کشت های غرقابی مثل کشت محصول برنج حاصل می شود. دام ها عامل تولید 44 درصدی گاز متان هستند و سالانه 3/1 گیگا تن گاز متان را دام ها تولید می کنند. تحقیقات اخیر نشان داده است که جایگزینی بخشی از جیره غذایی دام ها به خصوص دام های بزرگی نظیر گاو که تامین کننده پروتیین مورد نیاز 1/3 میلیارد جمعیت جهان است، موجب کاهش 20 تا 99 درصد تولید متان در سیستم گوارشی آن ها شده و اگر بتوان با تولید این جلبک ها به عنوان بخشی از نهاده های مورد نیاز اقتصاد دام پروری وارد چرخه تولید نمود تاثیر مهمی در کاهش میزان انتشار گاز متان و در نتیجه کاهش گرمایش جهانی خواهد داشت. یکی از گونه های بسیار موثر در این زمینه گونه Asparagopsis faxiformis از گروه جلبک های قرمز است که تا 99 درصد کاهش در تولید گاز متان را باعث گردیده است. با توجه به اثرات مثبت و مفیدی که تغذیه جلبک ها در سلامت دام و محصولات دامی می گذارند، به نظر می رسد کشت و پرورش این جلبک و گونه های دیگری که در این زمینه موثر هستند و مصرف آن ها به عنوان بخشی از خوراک های دامی می تواند تاثیر چشمگیر در سلامت محیط زیست اکوسیستم های دریایی و کاهش گرمایش زمین در سطح جهانی داشته باشد. لازم به ذکر است که این گونه جلبکی از سواحل جنوبی ایران در منطقه خلیج نایبند استان بوشهر جمع آوری و شناسایی گردیده است که در این مقاله اشاره ای به خصوصیات این جلبک نیز خواهد شد.

کلیدواژه ها:

اثر گلخانه ای ، دی اکسیدکربن ، گاز متان ، تغذیه دام ، Asparagopsis faxiformis ، خلیج فارس ، خلیج نایبند