اولویت بندی عوامل موثر بر مطالبات غیر جاری در سیستم بانکی

دیرگاهی است که سیستم بانکی با پدیدهای بیمارگونه بنام مطالبات معوق روبرو شده که بسان تیری بر قلب کارویژه های اصلی ترین ارکان نظام اقتصادی نشسته است و سیر فرآیند آن موجب خروج بخش عظیمی از سرمایه های پر قدرت جامعه از چرخه تولید و خدمات گردیده و ادامه این بیماری تبعات و خطرات جدی در مقیاس بزرگ و در سطح ملی را برای کل اقتصاد ایران در بر خواهد داشت و به واقع اگر موفق به مهار آن نشویم منجر به در هم شکسته شدن انگاره های متعارف و واکنش های گسترده جامعه می شود و آسیب ها، تهدیدها، خطرها و نیازهای تازه ای به وجود می آورد. اینکه سرآغاز همه بحران های مالی در سی سال گذشته از بانکها آغاز شده و به سرعت به سایر بازارها سرایت کرده تفسیری از تجربه بحران های اقتصادی دهه اخیر در نقاط مختلف جهاناست که می تواند سرآغاز تلاشی با محوریت قانون و عقلانیت به منظور رفع این عارضه باشد. از این روی در پژوهش حاضر، تلاش شده است از تلفیق رویکرد گذشته نگر و عمدتا توصیفی ریشه و عوامل ایجاد مطالبات معوق و راهکارهای جلوگیری از آن شناسایی سپس با رویکردی آینده نگر نسخه ای برای پیشگیری و درمان این بیماری تجویز گردد. روش تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری آن، کارکنان و کارشناسان اعتباری بانک ملی در سراسر کشور می باشند. ابزار جمع آوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه میباشد. جهت تعیین متغیرهای مهم در ایجاد مطالبات معوق با استفاده از طیف پنجگانه لیکرت و گویه های آن نیز با استفاده از فن دلفی طراحی شد سپس با استفاده از نرم افزار SPSS24 و آزمون فریدمن معیارهای مهم شناسایی و رتبه بندی گردید. نتایج تحقیق نشان میدهد به ترتیب عوامل فنی ، اقتصادی و فرهنگی و رفتاری و سایر عوامل در ایجاد مطالبات بیشترین تاثیر را داشتههمچنین در مولفه های فنی انظباط رفتار اعتباری بانکها، در مولفه های اقتصادی ضمن جداسازی بدهکاران بالاخص تولید کنندگان واقعی از بدهکاران فاقد حسن نیت ساختارهای اقتصادی دولت، در مولفه های فرهنگی و اجتماعی نگاه قضاوتی بجای نگاه ارزشی به ایفای تعهدات و نهایتا بحران های سیاسی به ترتیب در هر یک از زیر معیارها بر ایجاد مطالبات معوق دامن زده است.

کلیدواژه ها:

مطالبات غیر جاری ، مطالبات مشکوک الوصول ، تسهیلات