بررسی رابطه قران با سلامت اقتصادی از منظر قران و معصومین (ع)

براساس آموزه های قرآنی، اقتصاد مایه قوام جامعه است. اکنون این پرسش مطرح می شود که آیا آموزه های قرآنی، اقتصاد را زیربنا می داند؟ یا آن که این قوام بودن با محوریت جامعه و اجتماع دارای چارچوب های مشخصی است؛ یا این که اگر زیربنایی برای اقتصاد فرض شود تنها در این چارچوب خواهد بود؛ یا این که اصولا مراد از قوام بودن، زیربنا قرار گرفتن نیست، بلکه معنایی دیگر ازآن مراد است؟ براساس آموزه های قرآنی، اقتصاد به معنای مدیریت تولید، توزیع و مصرف ثروت و دانش دخل و خرج و هزینه، از اهمیت و جایگاه مهم و اساسی برخوردار است چرا که اقتصاد و ثروت، مایه قوام جامعه است. (نساء، آیه ۵) این قوام بودن سرمایه و ثروت برای جامعه به این معناست که یکی از ستون های اصلی جامعه راتشکیل می دهد؛ چرا که جامعه به مجموعه ای از افراد انسانی گفته می شود که به هدف دست یابی به امنیت، آرامش و آسایش در کنار هم گرد آمده اند و هر یک با گذشت از برخی از حقوق و اتخاذ نقشی اجتماعی، مسئولیتی را به عهده می گیرد تا این مهم و اهداف تحقق یابد . بنابراین، آسایش و نوعی از آرامش و دامنیت در سایه اقتصاد و ثروت به دست می آید. از این رو هر جامعه ای ماموریت اصلی خود را تامین این اهداف می داند و اگر جامعه ای ناتوان از تامین این اهداف باشد از مشروعیت خارج شده و همگرایی و همدلی به واگرایی و گریز از همدیگر تبدیل شده و جامعه فرو می پاشد؛ زیرا اگر جامعه نتواند ماموریت و رسالت خود را انجام دهد، انگیزه ای برای همگرایی و بقا در جامعه به عنوان عضو و شهروند وجود ندارد و شخص خواستار خروج از تابعیت، اقامت و شهروندی شده و به جا و جامعه دیگر منتقل شده و بهتابعیت و اقامت آن جامعه درمی آید. این گونه است که هجرت و تابعیت مجدد در جوامع بشری شکل می گیرد . خداوند در آیاتی چند سعادت انسان را در اصول و مبانی معنوی چون یکتاپرستی و توحید می داند؛ زیرا این اصول و مبانی است که جهت گیری کلان بشر را نشان می دهد و زیربنای انسان و انسانیت را تشکیل می دهد؛ چرا که حرکت به سوی متاله شدن و ربانی گشتن و دست یابی به خلافت انسانی را تنها می توان در سایه این بینش و نگرش به دست آورد و تحقق بخشید . البته این بدان معنا نیست که ما نقش اقتصاد و سلامت آن یعنی اقتصاد عدالت محور را نادیده بگیریم، چرا که از نظر قرآن، جامعه برای تحقق بخشیدن به این هدف والای آفرینش یعنی خدایی و ربانی شدن، نیازمند سلامت اقتصادی است؛ از این رو خداوند در آیه 85 سوره اعراف و آیات 84و 85 سوره هود بر نقش کلیدی و حساس سلامت اقتصادی در کنار سلامت اعتقادی تأکید می کند و تأمین سعادت انسانی را در گرو هر دو امر می داند. این بدان معناست که هرگونه فساد در اعتقاد و اقتصاد می تواند دسترسی به سعادت انسانی را با مشکل مواجه سازد. در این مقاله نویسنده به بررسی رابطه قران با سلامت اقتصادی از منظر معصومین مپردازد. برای این منظور نویسنده ابتدا اقتصاد را از منظر اسلام تعریف میکند و شپس ابعاد گسترده ان را از منظر قران و معصومین(ع) بررسی میکند . در نهایت به این نتیجه میرسد که جهاد عملی است سخت و طاقت فرسا که در راه رضای حق تعالی باشدومشهورترین عمل جهادی جنگ در راه خداست که از جمله اعمال سخت جهاد با نفس است. براین اساس اگر جراحی های اقتصادی سختی برای پیشبرد اهداف سازنده در زمینه های تولیدی انجام گیرد می توان آن را منطبق بر فرهنگ قرآنی و نمونه ای از جهاد اقتصادی دانست. جذب و مدیریت ایده های سازنده و صحیح، کنترل تورم، افزایش درآمد ناخالص ملی و تراز های مالی سالیانه است که به بقا و سلامت اقتصاد هر جامعه کمک شایانی می کند. هر جامعه ای که اقتصاد جزئی از مکتب اعتقادی آن باشد و دارای فعالیت هایی از پیش تعیین شده به تدریج موجبات پیشبرد اهداف متعالی را قراهم کرده و می تواند اهداف مکتب را برآورده و سلامت آن را تضمین نماید.