تجارب توسعه پایدار شهری در ایران و جهان

شهرها به عنوان عامل اصلی ایجاد کننده ناپایداری در جهان با مسائل و مشکلات زیادی مانند فقر و گرسنگی ، آلودگی زیست محیطی ، بیکاری ، اسکان غیررسمی، حاشیه نشینی و مشکلات اجتماعی رو به رو هستند و تنها راه برون رفت از این چالش ها ، استفاده از اصول توسعه پایدار شهری به عنوان اساسی ترین، حیاتی ترین و محوری ترین رویکرد پیش روی برنامه ریزان شهری می باشد. توسعه پایدار، روند بهگشت اجتماع بدون رشد فراتر از ظرفیت حامل بوم شناسانه اطلاق می شود که در آن پایداری زیست محیطی (با هدف برقراری تعادل اکولوژیک) در کنار پایداری اجتماعی(با هدف برقراری عدالت اجتماعی) و پایداری اقتصادی (با هدف فراهم سازی زمینه برای بقای اقتصادی) وجود دارد.مقاله ی حاضر سعی دارد با استفاده از نظریه ی توسعه پایدار شهری به عنوان مهم ترین رهیافت اصلاح نظام برنامه ریزی ، به تجارب توسعه پایدار شهری در ایران و جهان (اروپا) بپردازد. در این خصوص شهرهای دونایسکالوزنا (Dunajska Luzna) اسلواکی در اروپای شرقی، دون کرک (Dunkerque) فرانسه در اروپای غربی، کال ویا (Calvia) اسپانیا در اروپای جنوبی و گوتلند (Gotland) سوئد در اروپای شمالی به عنوان نمونه های جهانی )اروپا( و شهرهای تهران و بناب نیز به عنوان نمونه های کشور ایران، انتخاب و توسعه پایدار شهری در آنها بررسی شده است.مطالعه شهر های اروپا نشان می دهد که مفهوم توسعه پایدار شهری در حاکمیت های محلی بهتر از جامعه مدنی شناخته شده است و همکاری بین حکومت محلی و جامعه مدنی برای رسیدن به پایداری در این شهرها رواج داشته است. بررسی نقش سازمان های مردم نهاد بین المللی نشان می دهد که در بیشتر شهر های مورد مطالعه نقش حکومت محلی به عنوان عامل اصلی افزایش آگاهی در مورد معیار های توسعه پایدار نقش بسزایی داشته و رسانه های محلی، بخش کسب و کار ، صنعت ،دانشگاهها و سازمان های غیر دولتی رابطه تنگاتنگی با توسعه حاکمیت محلی دارند. با مطالعه شهرهای تهران و بناب به عنوان نمونه مطالعاتی در ایران، درمی یابیم که توجه به توسعه پایدار شهری بیشتر در چارچوب طرح های شهری از جمله حمل و نقل پایدار و توجه به حکومت محلی از طریق ایجاد شوراها و شورایاری ها صورت گرفته است.

کلیدواژه ها:

توسعه ، توسعه پایدار شهری ، حکمروایی شایسته ، دولت محلی ، مشارکت مردمی