نقش خشت در شکل گیری معماری سنتی در اقلیم گرم و خشک

خود بسندگی و تکیه بر مصالح بوم آورد یکی از 5 اصل معماری ایرانی می باشد . خشت از جمله مصالح بومی و اقلیمی با میزان دسترسی بسیار بالا در مناطق گرم و خشک ایران می باشد . شاید بتوان گفت یکی از مهم ترین عوامل موثر در طراحی شهر ها ، اقلیم می باشد . آنچنان که تاثیرآن در تمام تار و پود بافت شهری و حتی تک تک بناها و عناصر معماری داخلی فضاها دیده می شود . در ایران معماری بناها و شهرها در اقلیم گرم و خشک یکی از بارزترین و مشخص ترین نمودهای تاثیر اقلیم بر فرم گیری و شکل گیری شهر و بناهاست و می توان زیتا ترین و هنرمندانه ترین طراحی های ایرانی را در پهنه وسیع این اقلیم مشاهده نمود . در بسیاری از نقاط جهان ، خشت به عنوان مصالح ساختمانی ، در بافت شهری و روستایی ، کاربرد فراوان دارد. بنابراین مقاوم سازی سازه های خشتی بسیار ضروری به نظر می رسد ، که می بایست مورد بررسی قرار گیرد . استفاده از مصالح خشتی بومی به همراه تثتیت کننده های طبیعی می تواند اثرات بسیار مهمی را در شکوفایی این روند ، از خود به نمایش بگذارد . با توجه به این که درصد زیادی از مساحت ایران را مناطق گرم و خشک کویری تشکیل داده است موضوع حذف خشت و بناهای خشتی روش درست و مناستی به نظر نمی رسد . امروزه راه حل های مناسبی برایاستحکام بخشی بناهای خشتی ابداع شده است . با توجه به کمبود منابع انرژی در جهان خشت می تواند برای بسیاری از مناطق مناسب باشد . در این مقاله به بررسی انتخاب خشت به عنوان بهترین مصالح ساختمانی در اقلیم گرم و خشک و مقایسه حرارت داخلی و خارجی دیوارهای گلی و بتنی با ضخامت 20 سانتی متر و مقایسه مقاومت خشت و آجر پرداخته خواهد شد. همچنین عوامل مختلفی که در تخریب بناهای خشتی دخالت دارند و در آخر نیز راهکارهایی برای مقاوم سازی سازه های خشتی ارائه می شود .

کلیدواژه ها:

اقلیم گرم و خشک ، معماری سنتی ، مصالح بومی ، خشت