تعامل خوشنویسی و صفحه آرایی در کتاب های مکتب شیراز قرن 7، 8 و 9 هجری

در دنیای ارتباطات امروز، خط از مواردی است که نقش مهمی را ایفا می کند و از گذشته تا حال، سبب ایجاداسناد و میراث مکتوب و انتقال فرهنگ و تمدن گردیده است. مقوله ی خوشنویسی، جایگاه و تعامل آن در شکوفاییهنر در شیراز در قرن 7، 8 و 9 هجری بویژه کتاب آرایی در این دوره مد نظر این مقاله است. خط و در ادامه ی آن خوشنویسی که مهمترین رکن در هنرهای ایرانی و اسلامی است در این مجموعه بصورت تصویری مورد بررسی قرارگرفته است. ضمن اینکه در برخی از نسخه های این مکتب، به تقابل و کارکرد این هنر در صفحه آرایی صفحات کتاب،پرداخته شده است. در این مقاله، خوشنویسی از منظر متن (text) مد نظر قرار گرفته و زیر مجموعه ای از عناصر صفحه آرایی یا کتابت آن زمان تلقی شده است که امروزه نیز در پدید آوردن کتاب و هر نوع صفحه آرایی که هدفاطلاع رسانی و آموزش را دارد نقش مهمی ایفا می کند. با توجه به محدودیت های اطلاعاتی موجود درباره ی مکتبشیراز و نسخه های بسیار کم باقی مانده، انتخاب صفحات مختلف با فرم های متفاوت در جهت بررسی این مطالب، بادقت و توجه مد نظر بوده و سعی بر آن است که در قسمت تحلیل تصاویر، نمونه های مختلف ارائه گردد تا بتوانحضور نوشتار را در گونه های متفاوت بررسی نمود و نکات ظریفی که همواره هنرمندان این مکتب در ارائه ی آثار خودسعی در نمود آن داشته اند را مورد مطالعه و تحلیل قرار داد. نمونه های مورد بررسی متعلق به تصاویری است که درموزه های خارج از ایران نگهداری می گردد.

کلیدواژه ها:

مکتب شیراز ، خوشنویسی ، صفحه آرایی ، کتاب آرایی