بازشناسی شهرسازی ایرانی- با رویکرد حضور در فضای شهری (بررسی موردی شهر اردستان)

در معاری و شهرسازی ایرانی، همواره توجه به آسایش و آرامش ساکنان در اولویت قرار داشته است. این نکته، در هماهنگی شهرسازی و معماری سنتی ایرانی با اقلیم منطقه، فرهنگ مردم و مسایل اجتماعی ساکنان، در شهر های مختلف ایران به خوبی دیده می شود. در حالی که در شهرسازی و معماری امروز ما، این مساله کمتر مورد توجه می گیرد و اکثر فضاهای شهری ، به دور از ایده ها و نکته سنجی های پیشینیان، و به تقلید از شهرسازی مدرن در غرب ساخته می شوند. در این پژوهش سعی شده که نکات مورد توجه در شهرسازی ایرانی در شهرهای واقع فلات مرکزی، با رویکرد حضور مردم در شهر را، مورد بررسی قرار دهد و به عنوان نمونه، شهر اردستان، که بخشی از بافت تاریخی آن همچنان بر جای مانده، مورد تحلیل قرار دهد. این شهر با وجود بناهای با ارزش از جمله مسجد جامع اردستان، و همچنین معماری و شهرسازی انسان گرای خود، به اندازه کافی مورد پژوهش قرار نگرفته است و همین امر لزوم بررسی شهرسازی در این شهر را دوچندان می کند. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی، و با استفاده از اطلاعاتی که به شیوه میدانی و اسنادی جمع آوری شده است، سعی در معرفی نقاط قوت شهرسازی سنتی ایرانی دارد. با مقایسه بافت قدیم و جدید در شهر اردستان، حضور مردم در محلات و فعالیت های گروهی آن ها، با توجه به نوع شهرسازی بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که نوع شهرسازی و فرم بافت شهری می تواند یکی از عوامل مهم در قوت بخشیدن به زندگی اجتماعی و سرزندگی شهر باشد.

کلیدواژه ها:

شهر اردستان ، شهرسازی ایرانی ، بافت شهری ، سرزندگی شهر ، اقلیم گرم و خشک