تاثیر انگاره های مدرنیزاسیون پهلوی اول بر معماری و شهرسازی ایران در دوران گذار نمونه موردی اردبیل

رضا خان در ابتدا با تکیه بر امپراطوری انگلستان و تثبیت حکومت خود که از ملزومات نفوذ سلطه غرب در ایران بود بر اساس متدهای غربی کشور را بسمت مدرن شدن، سوق داد. عصر پهلوی اول آغاز تحولات گسترده و زیر بنایی در شئون مختلف جامعه ایران بود. در عصر قاجاریه، خاستگاه مدنیزاسیون محیط زندگی درباریان و کاخ های آنها بود تفاوت عمده مدرنیزاسیون در غرب با ایران، نحوه انجام آن بود !.در کشورهای غربی نخبگان و لایه های میانی جامعه بعضا با همکاری حکومت ها، بانی تحولات در زمینه عبور از جامعه سنتی به جامعه مدرن بودند. این تحولات در زمینه سیاسی،اجتماعی و اقتصادی و هم در زمینه نوآوری، ابداعات در علم، تکتولوژی در بطن جامعه صورت گرفت. ولی در ایران عمدتا تحولات مدنیزاسون توسط حاکمیت و بشکل عامرانه انجام می یافات . معماری و شهرسازی نیاز از این دگرگونی هائی که بدون توجه به شرایط جامعه وزندگی مردم صورت گرفته بود مصون نمانده و دچار تغییر و تحولات بنیادین شد. !این تحولات با ایجاد تغییرات زیربنائی در سیستم اداری، تمرکز فعالیت های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در کشورآغاز شده و بدنبال آن رشدجمعیت، گرایش به شهرنشینی وامکان گسترش آزادانه شهرها را در پیداشت. در این دوره، ناسیونالیسم نگاه حاکمیات را به گذشته و مدرنیسم به آینده معطوف نمود.توسعه و پیشرفت از دیدگاه حکومت دو مفهوم متضاد بخود گرفت مدرن و باستان حکومت جدید سعی در بیان دیدگاه های سیاسی اجتماعی خود نظیر تجدد طلبی، دین گریزی، باستان گرائی و... از طریق معماری و شهرسازی برآماد در ایندوره تداوم سنت معماری ایران شکسته شده شکاف میان معماری سنتی و معماری باختر مآبانه بیشتر شد.معماری و شهرسازی مردم وار و درون گرای ایرانی به معماری برونگرا تبدیل گشت.در این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی به تاثیر اندیشه های رضاخان بر معماری و شهرسازی شهر اردبیل پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

حکومت پهلوی ، دوران گذار ، باستان گرائی ، مدرنیته ، سبک ملی ، اردبیل