شناسایی پسته های آلوده به آفلاتوکسین بر اساس خصوصیات فیزیکی

آفلاتوکسین از متابولیتهای ثانویه کپکهایی چون Aspergillus flavus و A. parasiticus می باشد که خطرات زیادی برای سلامت انسان در پی دارد. مهمترین عامل ورود قارچهای مولد آفلاتوکسین به میوه پسته و رشد و نمو آنها و نهایتاً تولید آفلاتوکسین ترک خوردگی پوست رویی پسته در باغ می باشد ، خطرناک ترین نوع ترک خوردگی عارضه زودخندانی می باشد که هم پوست سبز و هم پوست استخوانی بطور همزمان شکاف برداشته و مغز مستقیماً در معرض هجوم قارچهای مولد آفلاتوکسین قرار می گیرد. خصوصیات ظاهری پسته های آلوده به آفلاتوکسین در باغ متفاوت از پسته های سالم بوده و می توان از این خصوصیات جهت حذف این گونه پسته ها در مرحله فرآوری استفاده نمود. به منظور تعیین خصوصیات ظاهری و فیزیکی پسته های آلوده و استفاده از روشهای علمی جهت حذف آنها، از سه رقم تجارتی پسته اوحدی، کله قوچی و احمدآقایی در مرحله فرآوری در دو ضبط پسته مکانیزه در دو زمان نمونه گیری بعمل آمد و از پسته های روآبی خندان بدون لکه و لکه دار، پسته های زیرآبی خندان بدون لکه و لکه دار و پسته های ریز و شکسته و مغز شده و پسته های بدون لکه (انتهای فرآوری) نمونه برداری گردید. پسته های لکه دار از نظر میزان گسترش لکه بر روی پوست استخوانی به گروههای 1 (میزان لکه بین 1 تا 30%)، 2 (میزان لکه 31 تا 60%) و 3 (میزان لکه بیشتر از 60%) تقسیم بندی شدند و مقدار آفلاتوکسین نمونه ها به روش اسکنر – TLC اندازه گیری شد. داده های بدست آمده مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که پسته های روآبی لکه دار دارای بیشترین مقدار آفلاتوکسین بودند. هرچه میزان لکه بر روی پوست استخوانی افزایش یافت، میزان آفلاتوکسین نیز افزایش یافت بطوریکه میزان آفلاتوکسین در پسته های زیر آبی لکه دار گروه یک،دو و سه به ترتیب490 ،1364/7و 1782 ppb بود. پسته ها ی روآبی بدون لکه نیز دارای مقدار قابل توجهی آفلاتوکسین بودند . پسته های ریز وپسته های شکسته و مغز شده دارای مقادیر ناچیز آفلاتوکسین بوده و پسته های نهایی (انتهای فرآوری) بدون لکه فاقد آفلاتوکسین بودند.