نمود شفافیت مبتنی بر کاستن ماده و افزایش فضا

توسعه ی صنعت و تکنولوژی و حاکم شدن تفکر ماشینی و مدرنیته در جوامع امروزی و بخصوص کلان شهرها و شهرهای صنعتی، مجالی برای ظهور معماری اصیلی که در آن فضاسازی و خلق فضای آزاد، زنده و پویا برای آرامش روح و روان در الویت های شکل گیری آن بود، را نداشته است. معماری که در آن، انسان و رابطه ی او با فضا، معماری و محیط، الگوهای اصلی شکل گیری آن بود، بدست فراموشی سپرده شده است. در این راستا برای پر کردن گسست ایجاد شده مابین معماری اصیل و پایدار گذشته و معماری امروز و حل بحران هویت ناشی از این گسست، به بررسی مفهوم فضا از طریق یکی از الگوهای پایه ی معماری ایرانی مرتبط با فضاسازی، یعنی شفافیت می پردازیم. معماری ایرانی همواره در راستای شفاف تر و سبک تر کردن جرم و توده، خلق فضا و افزایش فضای آزاد و سیلان فضایی در بناها و فضاهای شهری خود بوده است. پژوهش حاضر کنکاشی برای تدوین و احیاء اصول و مبانی پایه ی طراحی معماری و ارتباط آن با معماری و شهرسازی ایرانی -اسلامی از طریق توجه و تأکید بمفهوم خلق فضا و گسترش ارتباطات و تعاملات فضایی صورت گرفته است. بدین منظور این پژوهش با استفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای، ابتدا چهارچوب نظری ارتباط شفافیت با فضاسازی را شکل داده است. در این راستا با استفاده از روش کیفی با رویکرد تحلیل توصیفی _ پیمایشی بر اساس نمونه های برجسته در هنر معماری، معیارها و شاخص های شفافیت مبتنی بر کاستن ماده و افزایش فضا تدوین گردیده اند. پژوهش حاضر نشان می دهد که برای خلق فضاهای شفاف، هفت الگوی پایه وجود دارد که با ظهور مبانی آن ها در خلق فضاها، می توان گسست معماری امروزی و معماری گذشته از میان برد و گامی در جهت ساخت و سازهای پایدار معماری و شهری برداشت.

کلیدواژه ها:

شفافیت ، خلق فضای پویا ، ساخت و سازهای پایدار ، بحران هویت ، تکنولوژی