بررسی باستان شناختی گویجه قلعه مراغه بر مبنای معماری ویافته های سفالی

منطقه قوریچای یک منطقه وسیع جغرافیایی است که بخش اعظم این منطقه در حوزه جغرافیای مراغه و بخشی از آن نیز در حوزه سیاسی شهرستان چاراویماق و هشترود از توابع استان آذربایجان شرقی واقع گردیده و رودخانه قوری چای تنها رودخانه و شریان آبی منطقه محسوب میشود که در حاشیه آن تمدنها و مراکز تمدنی زیادی شکل گرفته است. یکی از این محلهای باستانی با فرهنگ و تمدن غنی گویجه قلعه میباشد که در 45 کیلومتری شرق مراغه و 17 کیلومتری جنوب شرقی شهر خداجو قرار گرفته که در گذشته شاهراه ارتباطی بین شهرهای مراغه، میاندوآب، تکاب(تخت سلیمان)؛ هشترود و زنجان بوده و از اهمیت استراتژیکی ویژه-ای برخوردار بود.با توجه به شواهد و قراین و بررسی ها و پژوهش های میدانی و مطالعات صورت گرفته میتوان چنین استدلال نمود که محل مذکور در برگیرنده 3 دوره فرهنگی شامل:-1 اواخر هزاره دوم (ق.م)-2 هزاره اول (ق.م)-3 قرون میانی اسلامی یافت شدن قطعات سفالی احتمالا مربوط به شیی سفالی با شاموت خرده سفال و شن به رنگ قرمز مایل به قهوهای با خمیره قرمز آجری و پوشش صیقلی و براق قابل مقایسه با نمونه های کشف شده از لایه C دوره 4 حسنلو میباشد که از اواخر هزاره دوم تا اوایل هزاره اول تاریخ گذاری گردیده است. نوع قاب بندی داخلی تالار صخرهای و نورگیر تالار که دارای زوایای 90° میباشد. از حیث تکنیک اجراء همانند هزاره اول (ق.م) میباشدو احتمالا قبل از حضور اورارتوها در منطقه ایجاد گردیده، شواهد سفالی نیز مزید بر تایید این موضوع میباشد. مهیا بودن شرایط استقراری منجر به استفاده اقوام جایگزین یعنی اورارتوها گشته که دخل و تصرفهای جزیی و گوردخمه موجود که کاملا با سازه های اورارتویی منطبق است این موضوع را تایید میکند.با ورود اسلام و علی الخصوص قرون میانی مجددا مورد بهرهبرداری قرار گرفته و استحکامات دفاعی نظیر حصار سنگ چین و طراحی درب ورودی در تالار اصلی به آن اضافه گردیده است که جای مقرهای چوبی در بالا بین محور کاملا مشخص است.