نقش تیمار سلنیم در تخفیف اثر تنش خشکی در ژنوتیپ های گندم نان و گندم دوروم

سلنیم عنصری مفید برای گیاهان عالی است و موجب افزایش تحمل به تنش های محیطی می گردد. به منظور بررسی سازوکارهای تاثیر تیمار سلنیم بر روی افزایش تحمل خشکی، دو ژنوتیپ از گندم نان و دو ژنوتیپ از گندم دوروم که از نظر تحمل خشکی از یکدیگر متمایز بودند انتخاب شده و در بستر پرلیت تحت تیمار آبیاری و تنش خشکی 100% و 20% ظرفیت مزرعه ای، بدون و یا با کاربرد سلنیم ( 10 میکروگرم به ازای لیتر گلدان) کاشته شدند. سلنیم باعث افزایش بیومس در یکی از ژنوتیپ های گندم نان و هر دو ژنوتیپ گندم دوروم گردید. غلظت کلروفیل a,b کاروتنوییدها، آنتوسیانین ها و فلاونوییدها در تیمار سلنیم به صورت جزیی و یا معنیدار افزایش یافت. هر چند سلنیم موجب افزایش هدایت روزنه ای و تعرق شد، ولی به دلیل افزایش بیشتر فتوسنتز، کارآیی بهره وری آب در گیاهان تیمار شده با سلنیم در هر دو شرایط آبیاری و خشکی بیشتر بود. کاربرد سلنیم همچنین باعث افزایش غلظت قندهای محلول، پروتیین ها و آمینواسیدها (ولی نه پرولین) در شرایط خشکی گردید. با این حال تاثیر سلنیم بر پارامترهای روابط آبی در ژنوتیپ ها یکنواخت یا معنی دار نبود که احتمالا به دلیل تفاوت های ژنوتیپی بوده باشد. نتایج نشان می دهد کاربرد سلنیم با تقویت برخی سازوکارهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی از قبل موجود گیاه، موجب افزایش تحمل تنش خشکی در ژنوتیپ های مختلف گندم نان و دوروم می شود.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، سلنیم ، گندم نان ، گندم دوروم