نقش محافظتی و ضدپیری سلنیم در تعامل با شدت نور در گیاه کلزا: بررسی با برگ های جدا شده و قطعاتبرگی

پیری برگ هرچند از نظر ژنتیکی فرآیندی برنامه ریزی شده است، ولی تحت کنترل عوامل محیطی مانند نور نیز قرار می گیرد. شدت های بالای نور به علت بازدارندگی نوری و آسیب به دستگاه فتوسنتزی، فرآیند پیری را تسریع می کند. غلظت های مناسب از سلنیم برون زا عملکرد آنتی- اکسیداتیو و ضد پیری دارد. در این پژوهش تاثیر شدت های متفاوت نور 200، 100 و 500 میکرومول بر متر مربع بر ثانیه)، و غلظت های مختلف سلنیم 0، 2، 10 و 20 میکرومولار بر فرآیند پیری در برگ های جدا شده کامل و یا قطعات برگی گیاه کلزا مورد بررسی قرار گرفت. از شاخصهای کلروفیل نسبی و فلویورسانس کلروفیل برای گزارش پیشرفت روند پیری استفاده شد. نتایج نشان داد که در هر دو حالت تیمار و پیش تیمار با سلنیم، پیری به تاخیر افتاد و با افزایش شدت نور، غلظت بهینه سلنیم نیز افزایش یافت. از سوی دیگر غلظت بهینه سلنیم در آزمایش با قطعات برگی کمتر از آن در برگ های کامل بود و غلظت های بالاتر موجب آسیب در قطعات برگ گردید. تفاوت در غلظت بهینه برای محافظت از آسیب فتواکسیداتیو به جذب بیشتر سلنیم در قطعات برگی و اثر پرواکسیداتیو آن مربوط بوده است. بررسی ما نشان داد سلنیم در غلظت های بهینه عملکرد محافظت از آسیب فتواکسیداتیو و ضدپیری داشته ولی در غلظت های فرابهینه اثر پرواکسیداتیو دارد و غلظت بهینه آن بسته به شدت نور و ماده آزمایشی متفاوت است.

کلیدواژه ها:

فلویورسانس کلروفیل ، پیری ، اثر پرواکسیداتیو ، شدت نور ، سلنیم ، گیاه کلزا