فرایند تغییر برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی از سال 1373تا سال 1391

محتوای برنامه های درسی در برگیرنده ی اساسی ترین خط مشی های اجرایی برا ی نیل به هدف های تعلیم وتربیت هستند . به همین دلیل لازم است در تهیه وتدوین آن ها دقت اعمال گردد تا جوابگوی نیازهای ناشی از تحولات سریع علمی و تکنولوژی واقتصادی واجتماعی باشد (تقی پور ظهیر ، 1381( اصطلاح (( برنامه درسی )) به صورت گسترده در متون تخصصی مربوط به کار برده می شود وناظر بر نجربه های آموزشی دانش اموزان است برنامه درسی شامل فلسفه تعلیم وتربیت ارزش ها ، هدف ها ، ساختار سازمانی ، مواد آموزشی ، راهبردهای تدریس ، تجربه های دانش آموزان ، سنجش وبرون دادهای یادگیری می شود. تغییر برنامه درسی ممکن است به عنوان هر نوع تغییر در ابعاد یاد شده ی برنامه درسی تعریف شود (مهر محمدی ،1388) پژوهش حاضر از ابعاد تغییرات برنامه درسی به تغییر مواد آموزشی ( کتاب درسی ) می پردازد در نظام آموزش وپرورش ایران نیز مانند سایر کشورها با توجه به تحولات عصر کنونی وپیشرفت وفناوری روز و نیازمندی های جامعه امروز در راستای تعلیم وتربیت نیروی انسانی مفید وکارآمد، اقداماتی در جهت تغییر محتوای کتب درسی انجام گرفته است . دراین بین کتاب علوم تجربی به دلیل نقش مهم واثر گذاری که در فعال سازی ذهن دانش آموزان وایجاد حس کنجکاوی وخلاقیت آنان دارد بسیار قابل توجه واهمیت است سومین مطالعه ی بین المللی ریاضی وعلوم (1995م1373ش) آشکار کرد که برنامه های درسی علوم دوره ابتدایی ایران ضعف های بسیاری دارد ایران از میان 32 کشور رتبه 31 را به دست آورد آشکار شدن ضعف های ایران در مطالعه ی تیمز موجب شده که تغییراتی در کتاب های درسی و روش های تدریس علوم پدید آید اما این تغییرات در مقایسه با استانداردهای جهانی اموزش علوم کافی به نظر نمی رسد. بنا برپژوهش دار سنج (1373) فصول کتاب قدیم علوم تجربی پایه سوم دبستان به هم مربوط نیستند در ساختار کتاب باید از تصاویر به خوبی بهره جست عباسیان (1374) دریافت میانگین نمرات دانش آموزانی که علوم تجربی را به روش فرضیه سازی وحس کنجکاوی در گروه اول بیشتر از گروه دوم بوده است تغییر محتوا تاثیر مثبتی بر میزان یادگیری فراگیران داشته است . صداقت وزاهد (1374) کتب علوم دبستان ( از سال 48تا73) را باهم مقایسه کرده وعناوین ، موضوعات ، صفحات وساختار آن ها را با نتایج مطالعات تیمز مقایسه نموده توصیه کردند باید در ساختار کتب به عنوان ها ومقولات بهداشتی زمین شناسی منابع طبیعی وفیزیک توجه بیشتری مبذول گردد رحیمی وحقانی (1376) محتوای کتاب علوم پایه سوم دبستان در سال 76-75 با خصوصیات ذهنی فراگیر تناسب ندارد همچنین میزان ساعات تدریس هفتگی با حجم کتاب متناسب است در مجموع اکثریت دانش آموزان توان ذهنی درک همه ی مطالب کتاب را ندارند ونظام آموزشی آن ها را به حفظ کردن مطالب وادار می کند الوندی (1386) به ضرورت های تغییر محتوای کتاب های درسی اشاره می کند که برنامه ریزان درسی و متخصصان آموزشی عمر مفید کتاب های درسی را پنج تا هفت سال می دانند بعد از گذشت این زمان ، با توجه به دلایلی محتوای کتاب ها بازنگری می شوند تغییر رویکردهای جهانی آموزش تغییر سیاست های کلی کشور ووزارت آموزش وپرورش ارزشیابی از برنامه های درسی نظرات معلمان پژوهش حاضر درصدد است تا تغییرات برنامه درسی علوم پایه اول ابتدایی را از لحاظ محتوایی ( سازماندهی فکری ) وظاهری (فیزیکی ) بررسی کند.

کلیدواژه ها:

تغییر برنامه درسی ، برنامه درسی علوم تجربی ، کتاب درسی ، دوره ی ابتدایی