توجه به عالم لاهوت و رویکرد روحانی در ساختار معماری مساجد ایران

قرآن منشاء هنر اسلامی است، هر چند نه به معنی ظاهری آن. وظیفه ی بزرگ دانشمندان مسلمان حقیقی نشر این حقیقت است. قسمتهایی از این مساله را نسبتا به آسانی می توان دریافت و در واقع هنر اسلامی هنری است که دارای خصلتی یگانه می باشد این خصلت یگانه ناشی از این معنی است که این هنر از بدایت امر میان زمین و آسمان و موضوعات روحانی و دنیوی و عالم لاهوت، همچنان به نحوی عمیق و روشن، جمع کرده است. چنان که می توان گفت پیوند و انسجامی وصف نشدنی دارند که قدسی است بی آنکه منحصرا اسلامی باشد، و دنیوی است بی آنکه مبتذل باشد زایش این هنر در نخستین مراحل خود، در معماری و هنرهای مربوطه به کتاب و مساجد و قرآن تحقق یافت. بنابراین، این هنر در محیطی دینی زاده شده است، و اعم از این که تماس بزرگداشت دین بود یا پاسخی به دعوت دین، بی گمان زایشی قدسی بوده. با مشاهده ی آثار معماری سنتی ایران می توان دریافت که رابطه ای عام و خاص با هنرهای قدسی دارد. از این رو، هنر ایرانی- اسلامی ضرورتا قدسی است. بنابراین، نیازمند تعریف شاخص هایی هستیم که در معماری اسلامی ایران بطور ویژه وجود دارند. لذا در این مقاله پس از ارائه تعریفی از هنر قدسی به بیان این شاخص ها خواهیم پرداخت که در نهایت به بررسی انسجام و پیوستگی هنر و حکمت ناب ایرانی با هنرهای قدسی منتج خواهد شد. این مقاله که حاصل مشاهدات عینی و مطالعات اسنادی می باشد؛ به شیوه تحلیلی-توصیفی، به شرح و بیان موضوع مقاله خواهد پرداخت و در پایان با نتایجی مطلوب سعی در گسترش حوزه شمول دانش معماری را خواهد داشت.

کلیدواژه ها:

انسجام ، پیوستگی شاخصه ، هنر قدسی ، هنر اسلامی ، شاخصه های معماری ایرانی