بررسی مفاهیم اعداد در تزئینات چوبی هندسی عصر صفویه اصفهان(با تکیه بر خانه اخوان حقیقی)

دوران صفویه با یک اعتقاد صوفیانه آغاز می شود چنان چه همه چیز از جمله هنر و حتی آیین و امور روزمره نیز در جهت آن انجام می شود و از اواسط این دوره با باورهای تشیع آمیخته و به اوج خود می رسد.آثار هنری و مکتوب موید این نکته اند که این اعتقاد در زمان صفویه در اوج خود بوده است. پس برای دستیابی به اهداف گره چینی و بخصوص بیان عددی آن بهتر است از دیدگاه تصوف و عرفان به آن نگریسته شود و نقوش را با این اعتقاد تطبیق داد تا هم سویی آن مشخص شود. در این مقاله خانه اخوان حقیقی که یکی از مساکن دوره صفویه می باشد را انتخاب شده و تزئینات چوبی وگره چینی آن مورد بررسی قرار می گیرد و سپس اعدادی که بیشترین کاربرد را در این فن داشته اند بررسی می شود.آنگاه مفهوم این اعداد از دیدگاه تصوف و تشیع مورد مطالعه قرار می گیرد تا تعیین شود هدف از تاکید بر روی طرح های ویژه بر مبنای اعداد خاص چه مفهومی از این دیدگاه دارد. این پژوهش به روش توصیفی و شیوه گردآوری اسنادی و میدانی انجام شده است . نتایج نشان می دهدکه استادکاران سنتی زمان صفویه نه تنها اعتقادات خود را در کارشان نشان می دهند بلکه کارشان نوعی سلوک و طریقتی جهت نزدیک شدن به کمال می دانند.آن ها این اعتقاد را در گره چینی ایران به چند طریق از جمله نظم هندسی و به کارگیری رنگ بندی خاص در شیشه ها و به کارگیری اعداد خاص در هندسه این هنر ابراز نموده اند که نظم و رنگ می تواند جنبه های تزئینی هم داشته باشد.اما اعداد صرفا بر پایه ی اعتقاد آنهاست و بر اعداد خاص تاکید داشته اند.

کلیدواژه ها:

گره چینی ، اعداد مقدس ، خانه خوان حقیقی ، معماری صفویه