بررسی اثر مت آمفتامین بر روی یادگیری احترازی غیر فعال و حافظه، و فعالیتهای حرکتی در رت.

مقدمه و هدف: یادگیری فرآیندی است که طی آن الگوی رفتاری موجود در پاسخ به یک تجربه تغییر میکند و حافظه فرآیندی است که طی آن این تغییر الگو کد گذاری، ذخیره و در نهایت بازآوری میگردد . مت آمفتامین یک داروی محرک اعصاب و روان است که سوء مصرف آن در جهان به حالت اپیدمیک درآمده است و سوء مصرف مت آمفتامین به شکل مزمن باعث ایجاد عوارض زیادی در فرد می گردد که با آسیب رساندن به نورون های مغز می تواند باعث ایجاد اختلال در عملکردهای طبیعی مغز گردد . این تحقیق با استفاده از آزمون یادگیری احترازی غیر فعال (PAL) اثرات مت آمفتامین بر روی یادگیری احترازی غیر فعال و حافظه، بعلاوه تغییر در عملکرد فعالیت های حرکتی در رت نر نژاد ویستار توسط آزمون میدان باز مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روشها: در این پژوهش از رت های نژاد ویستار با وزن تقریبی (180 تا 220g) استفاده شد. رت ها در گروه های مختلف به مدت 5 روز با مت آمفتامین در دوزهای 1 و 2 mg/kg به روش تزریق صفاقی تیمار شدند. سپس با دستگاه step-through تست رفتاری انجام گرفت. به منظور بررسی فعالیت های حرکتی از تست میدان باز (Open Field) استفاده گردید و هر رت به صورت انفرادی هر روز به مدت 30 دقیقه قبل از تزریق و 30 دقیقه بعد از تزریق هر رت توسط دستگاه Infrared Actimeter سه نوع فعالیت حرکتی مورد ارزیابی قرار می گرفت که عبارتند از میزان حرکت و جابجایی (movement) ، حرکات کلیشه ای (stereotypy) و ایستادن روی اندام حرکتی عقبی (rearing). هر کدام از این فعالیت ها به صورت سریع (fast) و آرام (slow) به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: مت آمفتامین در دوزهای 1 و 2 mg/kg سبب ایجاد وابستگی به صورت مزمن (Chronic) و تخریب حافظه گردید و باعث کاهش میزان تاخیر ورود به ناحیه تاریک یا STL (step-through latency) افزایش تعداد دفعات ورود به ناحیه تاریک (number of trials entries into the dark chamber) و افزایش تعداد شوک دریافتی در روز یادگیری به منظور اجتناب از ورد به ناحیه تاریک (number of electric shock) شده است بیشترین اثر تخریبی بر روی حافظه و یادگیری در دوز 2mg/kg مت آمفتامین مشاهده گردید. نتایج تست میدان باز (Open Field) نشان دهنده افزایش میزان حرکت آرام (movement slow) پس از تزریق و افزایش میزان حرکات کلیشه ای آرام (stereotypy slow) پس از تزریق و افزایش تعداد ایستادن سریع روی اندام حرکتی عقبی (fast rearing) پس از تزریق در گروه دریافت کننده مت آمفتامین با دوز 1mg/kg می باشد و تغییر معناداری در میزان فعالیت حرکتی در سایر گروه ها چه قبل و چه بعد از تزریق مشاهده نشد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به افزایش روزافزون گرایش به مصرف مواد مخدر صنعتی منجمله مت آمفتامین نیاز به شناسایی عوارض ناشی از سوء مصرف این مواد می باشد تا پس از شناسایی عوارض ایجاد شده بتوان به دنبال راهکارهایی جهت کاهش این عوارض بود. با انجام این تحقیق مشخص گردید یکی از عوامل ایجاد شده در سوء مصرف مت امفتامین به صورت مزمن اختلالات حافظه و یادگیری می باشد که به دلیلی خاصیت Neurodegenerative مت آمفتامین و از بین رفتن دائمی نورون ها ایجاد می شود. از طرفی دیگر سوء مصرف مت آمفتامین باعث افزایش میزان فعالیت حرکتی و نوعی بیش فعالی (hyperactivity) موقت می گردد که به دنبال آن بی قراری، اضطراب و رفتارهای جستجو گرانه پدیدار می شوند.

کلیدواژه ها:

مت آمفتامین ، میدان باز ، حافظه و یادگیری ، رت