بررسی کیفیت آب رودخانه قزل اوزن و عوامل زمینشناسی موثر در آن در محدوده استان زنجان

کیفیت آب رودخانه ها به عوامل متعددی بستگی دارد که از مهمترین آنها انواع سازنده های زمین شناسی حوزه رودخانه و مسیر جریان آب و در درجه دوم رژیم آبدهی رودخانه و همچنین نحوه استفاده و کمیت و کیفیت آب برگشتی از مصارف شرب، صنعت و کشاورزی به رودخانه از طریق زهکشی طبیعی و مصنوعی می باش. ازطرف دیگر یکی از عوامل مهم توسعه یک منطقه، فراهم بودن منابع آب مناسب می باشد که علاوه بر کمیت، ضع کیفی آن نیز با توجه به تاثیر بر سلامتی انسانها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اطلاع از وضع کیفی آب و روند تغییرات آن از اهمیت ویژه ای در برنامه ریزیهای آتی و مدیریت مناسب منابع آب برخوردار است. بدین منظور از اطلاعات و داده های پارامترهای کیفی آب آزمایشگاه کیفیت سازمان آب استان زنجان وسوابق موجود در این زمینه استفاده گردید. بر اساس نتایج این مطالعه در قسمت های ورودی منابع آب سطحی از استانهای همجوار به داخل استان نامطلوب، در قسمت های مرکزی کیفیت آن بر اساس استانداردهای مصرف موجود در حد قابل قبول، در قسمت های غرب استان بدلیل وجود عوامل شور کننده زمین شناسی، کیفیت نامطلوب، در قسمتهای شمالی و شمال شرقی کیفیت در حد قابل قبول و مطلوب می باشد. سپس بنابراین رودخانه قزل اوزن در محدوده استان زنجان با بازه های مختلف خود دارای کیفیت های متفاوتی می باشد از دلایل این وضعیت می توان اینگونه اشاره نمود که کیفیت منابع آب های سطحی استان متاثر از رسوبات تبخیری موجود (به عنوان عامل اصلی) در نقاط مختلف استان که در مسیر جریان آب سرشاخه های اصلی و فرعی رودخانه قزل اوزن قرار دارد، به وجود رسوبات نمکی، گچی، مارنی و آهکی به خصوص در قسمت ورودی استان، میان مناطق یساول، قره گونی و ماهنشان و وجود عوامل شور کننده زمین شناسی، در حوزه آبخیز رودخانه قزل اوزن در محدوده استان زنجان اشاره نمود که با در نظر گرفتن تاثیر عامل های کیفی ازجمله تبخیر و تعرق، میزان دبی پایه رودخانه و ورود فاضلاب های شهری و صنعتی، این روند در دوره های مختلف از سال، با روند نوسانی همراه بوده است.

کلیدواژه ها:

کیفیت آب ، رودخانه قزل اوزن ، استان زنجان