بررسی نقش کاربری اراضی بر هدر رفت خاک ناشی از فرسایش آبکندی در استان فارس

فرسایش آبکندی به دلیل تولید رسوب بسیار زیادتر از فرسایش سطحی و تاثیر آن در تخلیه سریع تر منابع آب زیرزمینی و رطوبت خاک نقش به سزایی در کاهش عملکرد محصولات زراعی در منطقه تحت گسترش آبکند و درآمد کشاورزان خوا هد داشت . در این تحقیق اقالیم دارای فرسایش آبکندی بر اساس روش دومارتن اصلاح شده بررسی و از هر اقلیم، یک منطقه شاخص تعیین، و 15 آبکند فعال و معرف در آن جهت بررسی انتخاب و با استفاده از مدارک تاریخی نظیر عکس های هوایی و نقشه های توپوگرافی و اندازه گیری های مس احت فرسایش آبکندی، مساحت اراضی زراعی، مساحت اراضی مرتعی، مساحت اراضی لخت و متروکه و طول جاده ها در آبخیزهای دارای فرسایش آبکندی موجود در عرصه استان فارس سعی گردید تا رابطه بین مساحت فرسایش آبکندی به عنوان متغیر وابسته با مساحت کاربری - های ذکر شده به عنوان م تغیر مستقل با استفاده از روش رگرسیون گام به گام در نرم افزار SPSS بررسی و تحلیل گردد . تا بتوان با رابطه بین نوع کاربریهای مختلف اراضی و فرسایش آبکندی، در جهت مدیریت این نوع فرسایش اقدامات مفیدی صورت داد . نتایج این تحقیقات نشان داد که تغییر مساحت تحت اشغال فرسایش آبکندی رابطه مثبت و معنی داری در سطح یک درصد با مساحت اراضی لخت، طول جاده و اراضی دیم کم بازده دارد و رابطه منفی با مساحت مرتع دارد . این نتایج دلالت بر تاثیر تبدیل اراضی مرتعی به دیمزارهای کم بازده و متروکه شدن آنها پس از چند سال بر روند افزایش فر سایش آبکندی دارد . در حالیکه رابطه منفی معنیدار بین مساحت فرسایش آبکندی با مساحت مرتع دلالت بر تاثیر مثبت مرتع در جلوگیری از ایجاد فرسایش دارد . نتایج این تحقیق اشاره بر این واقعیت دارد که در صورت مدیریت مناسب مراتع و قرق آنها میتوان میزان رواناب و رسوب تولیدی را بهشدت کاهش داد .

کلیدواژه ها:

کاربری اراضی ، فرسایش آبکندی ، استان فارس