تعیین فرسایش پذیری نهشته های منفصل با استفاده از معادله جهانی فرسایش آب (روش USLE) در حوزه آبخیز دماوند

فرسایش فرآیندی است که طی آن ذرات خاک از بستر خود جدا شده و به کمک یک عامل انتقال دهنده به مکان دیگر حمل گردیده و دسوب می نمایند. فرسایش و رسوب اکنون از معضلات عمده در حوزه های مختلف ایران می باشند و تعیین میزان فرسایش و رسوب بسیار با اهمیت است. مشخص نمودن میزان فرسایش در حوزه های آبخیز به طرق مختلفی انجام می پذیرد که می توان به مطالعات رسوب شناسی، روش PSIAC، روش EPM، روش GIS و ... اشاره نمود. در این تحقیق برای تعیین میزان فرسایش سازندهای قبل کوارترنر نسبتا غیر منفصل و سازندهای کوارترنر به فرسایش در حوزه آبخیز دماوند از روش USLE استفاده گردیده است. بدین منظور تعداد 18 نمونه از نهشته های منفصل حوزه آبخیز دماوند برداشت و سپس با اعمال عوامل موثر در معادله جهانی فرسایش آب در آنها، میزان هدر رفت خاک این قبیل نهشته ها محاسبه گردیده است. نتایج نشان داد که بیشترین هدر رفت خاک مربوط به سازند قرمز زیرین و بیشترین میزان فرسایش مربوط به سازند هزار دره می باشد. با توجه به اینکه سازندهای هزار دره، قرمز زیرین و بالایی نزدیک به آبراهه اصلی و خروجی حوزه و سد در حال احداث ماملو هستند بنابراین بایستی برای جلوگیری از فرسایش و تولید رسوب برای سد در حال احداث عملیات کنترل رسوب و آبخیزداری اجرا شود.

کلیدواژه ها:

فرسایش ، USLE ، نهشته های منفصل ، حوزه آبخیز دماوند