بررسی کیفی آبهای زیرزمینی دشت ساحلی قالقاچی

کاهش بارندگی، افت سطح آب زیرزمینی و برداشت بی رویه از منابع محدود آب زیرزمینی منطقه باعث کاهش آبدهی منابع، نفوذ آب شور به داخل آبخوان و تغییر کیفیت آبها گردیده است. بطوریکه در سالهای اخیر نفوذ آب شور و بالا آمدن آن براثر تخیلیه آب شیرین باعث عدم امکان استفاده از چندین چاه در منطقه گردیده است. میان دشت قالقاچی در فاصله 72 کیلومتری شمال شرقی شهرستان ارومیه و در شمال غربی دریاچه ارومیه واقع شده است. هدف از این مطالعه بررسی های هیدروشیمیایی و ارزیابی نفوذ آب شور به آبخوان می باشد که برای این منظور پارامترهایی نظیر pH و EC و غلظت آنیون و کاتیونهای اصلی موجود در آبهای زیرزمینی منطقه تعیین گردید. بررسیها نشان می دهد که تیپ آبهای منطقه عمدتا کربنات کلسیک و کلروه سدیک بوده و هر چه به نوار ساحلی نزدیک تر می شویم تیپ آب در اثر نفوذ آب شور کلروه سدیک می گردد. بررسی کیفیت آب جهت مصارف شرب و کشاورزی از طریق پارامترها و مقایسه با استانداردها نشان می دهد که تغییرات کیفی آب برای مصارف مختلف بگونه ای است که به جز نمونه های مربوط به منطقه تغذیه و قسمت های میانی دشت، کیفیت اکثر آبهای زیرزمینی منطقه برای مصارف شرب و کشاورزی نامناسب می باشد. در این مطالعه به منظور ارزیابی نفوذ آب شور دریا به سفره آب زیرزمینی منطقه از داده های هیدروشیمیایی، نسبتهای مختلف یونی استفاده شد. غلظت و ترکیب یونهای اصلی نشان دهنده نفوذ آب شور دریاچه به سفره ساحلی بوده بطوریکه مقایسه غلظت Cl و مقدار EC به عنوان یک ردیاب ساده و مناسب نشان میدهد که بین این دو پارامتر ارتباط مثبتی وجود دارد. پایین بودن مقدار نسبت مولی Na/Cl و SO4 /Cl آبهای منطقه از نسبت آب دریاچه نشان دهنده نفوذ آب شور بوده که با افزایش میزان کلر موجود در آبهای زیرزمینی منطقه، ترکیب این آبها به ترکیب آب دریاچه نزدیکتر می شود.

کلیدواژه ها:

آبخوان ساحلی ، دشت قالقاچی ، هیدروشیمیایی ، نفوذ آب شور ، کیفیت آب