ارتباط ویژگی‌های فیزیوگرافی و زمین ریخت‌شناسی در میزان رسوب‌دهی سازندها در حوضه آبخیز وَرده (شمال کرج) با استفاده از سامانه‌ اطلاعات جغرافیایی

فرسایش خاک، به دلیل داشتن اثرات چند جانبه آشکار و پنهان زیست محیطی و اجتماعی، به سرطان زمین شدت یافته و یکی از فرآیندهای پیچیده و خطرساز محیطی است (owneyh, 2003. فرسایش خاک و تولید رسوب تهدیدی جدی برای محیط زیست،‌ سلامت و رفاه انسان‌ها بوده و پس از رشد جمعیت دومین چالش مهم زیست محیطی جهان است (Pimentel,1995). از این رو در کشورهای مختلف جهان،‌ ابداع و ارائه‌ روش‌های کمی و کیفی برآورد فرسایش و تولید رسوب حاصل از آن بسیار ضروری بوده است. نظر به اینکه روش کیفی زمین‌ریخت شناسی و بررسی پارامترهای فیزیوگرافی (احمدی، 1378)،‌ برای برآورد وضعیت فرسایش و رسوب نتایج قابل قبولی را داشته است. این پژوهش در حوضه‌ آبخیز وَرده در شمال شهر کرج بالادست رودخانه بَرَغان به انجام رسیده است. سازندهای گوناگونی مربوط به دوران دیرینه‌زیستی، میانه‌زیستی و نوزیستی در این حوضه وجود دارد. سازند کهر به سن پرکامبرین قدیمی‌ترین و رسوبات آبرفتی کواترنر جوان‌ترین نهشته‌های حوضه مورد مطالعه هستند. هدف از این مطالعه بررسی ویژگی‌های هندسی،‌ فیزیوگرافی و زمین‌ریخت‌شنای حوضه آبخیز وَرده است. جهت شناخت هر چه بهتر و رسیدن به اهداف ذکر شده، تأثیر و نقش عوامل موثر در فرسایش خاک و تولید رسوب در هر زیرحوضه شامل تیپ‌ها، رخساره‌های زمین ریخت‌شناسی، سنگ‌شناسی، ارتفاع، شیب،‌ شکل حوضه، شبکه آبراهه مورد بررسی قرار گرفت و در آخر نقشه هر یک از عوامل موثر در میزان تولید رسوب در محیط GIS تهیه شد. با توجه به شناسایی زیر حوضه‌ها با میزان خطر فرسایش‌پذیری و تولید رسوب بالا زیرحوضه‌های V1 و V2 و V3 در اولویت اول و زیرحوضه‌های V7-2 ،‌ V7-1 ،‌ V7-3 در اولویت آخر جهت برنامه‌های حفاظت خاک قرار می‌گیرند