اخلاق در طراحی شهری، چالش ها و راهکارها

شهرسازی تاثیرات انکار ناپذیری در زمینه های مختلفی از جمله معماری، عمران، علوم اجتماعی، جامعه شناسی، روان شناسی، اقتصاد و...دارد عدم رعایت اصول اخلاقی در طراحی ها و برنامه ریزی های شهری می تواند صدمه های جبران ناپذیری را بر جسم، روح و روان انسان ها وارد نماید. شایان ذکر است امروزه معضلات مختلف شهرها چه در حوزه زیباشناختی و چه در حوزه فرهنگی و محیط زیست بر هیچ کس پوشیده نیست. مقاله مذکور ضمن تعریف اخلاق و ضرورت وجود آن در طراحی شهری به تشریح مکاتب مختلف اخلاقی نظیر عدالت محور، حقوق محور، فضیلت گرایانه ، وظیفه گرا، فایده گرا می پردازد. براین اساس ضمن تایید به ضرورت اخلاق گرایی می توان گفت پایداری، هم سویی با اهداف عمومی و اعتقادات آنها، پاسخ گویی و همچنین توجه به طبیعت و محیط زیست می تواند به عنوان مهمترین اصول اخلاقی در طراحی شهری مطرح گردد. مشخص است بدون ارزیابی همه جانبه شرایط فرهنگی، اجتماعی، اقلیمی،...یک شهر نمی توان نظام اخلاقی کارا را انتخاب و پیاده سازی نمود. شایان ذکر است علیرغم تاکید به مکاتب مختلف اخلاقی متناسب با شرایط و الویت بندی اصول اخلاقی مطرح شده در طراحی شهری نظیر پایداری، هم سویی با اهداف عمومی، محیط زیست و طبیعت به دلیل عدم آموزش مناسب مهندسا ن در زمینه رفتار و مسیولیت های مهندسی همه ساله ضرر و زیانهای مادی و غیر مادی فراوانی در این حوزه به کشور وارد می شود. بنابراین جدای همه موارد مطرح شده، به نظر می رسد در راستای تبیین اخلاق در حرفه مهندسی، تدوین دستورالعمل و چهارچوب های اخلاقی مشخص ضرورت حرکتی جدید احساس می گردد؛ اگر چه هر گز نمی توان الویت های یکسانی در تعیین واجرای این دستورالعمل ها برای کلیه شهرها در نظر گرفت