پایش زیستی آلودگی گرد و غبار اتمسفری شهر اصفهان به عناصر سنگین با تکنیک پذیرفتاری مغناطیسی

درختان با جمع کردن ذرات اتمسفری در سطح برگهای خود می توانند بعنوان ابزار مفیدی در پایش آلودگی اتمسفری مورد استفاده واقع شوند. امروزه استفاده از تکنیک پذیرفتاری مغناطیسی بعنوان ابزاری ساده و ارزان قیمت برای تعیین آلودگی و تخمین مقادیر عناصر سنگین نسبت به روشهای متداول شیمیایی اهمیت یافته است. در این مطالعه غلظت عناصر سنگین روی، مس، منگنز و نیکل و مقادیر پارامترهای مغناطیسی در برگهای شسته شده و نشده درختان چنار که از 21 نقطه شهر اصفهان و طی 7 ماه اردیبهشت تا آبان 1391)، نمونه برداری شده بودند، اندازه گیری شدند و پارامترهای فاکتور آلودگی و درجه آلودگی برای تعیین میزان آلودگی اتمسفری شهر به این عناصر محاسبه شدند. نتایج نشان دادند که میزان عناصر سنگین و پارامترهای مغناطیسی در نمونه های شسته نشده، از ابتدا تا انتهای دوره نمونه برداری بعلت فرونشست گرد و غبار و آلاینده های اتمسفری بر سطوح برگها روند افزایشی نشان می دهند. با کاستن مقادیر عناصر سنگین و پذیرفتاری مغناطیسی در برگهای شسته شده از نشده مقادیر این پارامترها در گرد و غبار جذب۔ شده روی برگها محاسبه شد. نتایج نشان داد که غلظت عناصر و پذیرفتاری مغناطیسی در گرد و غبار جذب شده روی برگها همبستگی بالا و معنی دار آماری دارند. بررسی فاکتور آلودگی نشان داد که عناصر مس و روی در کلاس آلودگی بسیار زیاد قرار دارند و بررسی درجه آلودگی نشان داد که این دو عنصر نسبت به سایر عناصر سهم بیشتری در آلودگی شهر اصفهان دارند. نقشه توزیع مکانی درجه آلودگی و پذیرفتاری مغناطیسی از الگوی مشابهی پیروی می نمایند که این مساله استفاده از پذیرفتاری مغناطیسی برای توصیف درجه آلودگی منطقه به فلزات سنگین را تایید می نماید. از آنجاییکه بخش اعظم شهر اصفهان در درجه بندی آلودگی قابل توجه و بسیار زیاد قرار می گیرد، اتخاذ تصمیمات مدیریتی جهت مقابله با اثرات مخرب مستقیم و جانبی گرد و غبار اتمسفری و کنترل منابع انتشار آلاینده ها در شهر اصفهان بسیار مهم و ضروری است.

کلیدواژه ها:

پایش زیستی ، گرد و غبار اتمسفری ، پذیرفتاری مغناطیسی ، عناصر سنگین ، شاخصهای آلودگی