تحلیل حساسیت غلظت آلاینده ذرات معلق 2.5PM در شهر تهران به منابع انتشار

با بروز محدودیت های زیست محیطی در کلانشهرها در قالب آلودگی هوا و افت کیفیت هوای محیطی، مساله منشاءشناسی این آلاینده ها از حیث اطلاع رسانی به افکار عمومی و تنظیم سیاست های کنترلی موثر، مورد توجه رسانه ها، افکار عمومی، جامعه ی نخبگان و سیاست گذاران قرار می گیرد. روش های مختلفی برای سهم بندی منابع انتشار در بروز آلودگی هوا وجود دارد. روش سیاهه انتشارات به برآورد میزان انتشارات در یک محدوده زمانی و جغرافیایی مشخص می پردازد. اما میزان غلظت مشاهده شده در یک نقطه مورد مطالعه، حاصل پراکنش آلاینده های منتشر یافته از منابع انتشار یا تولید ثانویه آنها در اثر واکنش های شیمیایی در محیط است. شناسایی سهم منابع مختلف در بروز میزان غلظت یا از طریق نمونه گیری و انجام مطالعات پرهزینه سهم بندی منابع قابل صورت است یا از طریق تحلیل حساسیت مدل های اعتباربخشی شده پراکنش آلاینده ها در محیط. در این مطالعه، بر اساس روشتحلیل حساسیت مدل پراکنش آلاینده ذرات معلق در شهر تهران، سهم منابع مختلف در بروز غلظت آلاینده در یک نقطه در شهر تهران برآورد شده است. بر اساس نتایج سیاهه انتشارات، سهم منابع مختلف از انتشارات اولیه ذرات معلق PM2.5 در محدوده کلانشهر تهران و حومه به ترتیب 49%، 10%، 4%، 37% از منابع انتشار صنایع و نیروگاه ها، خانگی و تجاری، کشاورزی و منابع متحرک بوده است. با این وجود، سهم این منابع در بروز غلظت در ایستگاه دانشگاه شریف بر اساس تحلیل حساسیت منابع مذکور به ترتیب 19%، 34%، 47%، از بخش های صنایع و نیروگاهی، خانگی و منابع متحرک برآورد شده است. اختلاف مشاهده شده نشان دهنده اهمیت رویکرد تحلیل حساسیت غلظت از منابع انتشار در برنامه ریزی مدیریت زیست محیطی آلودگی هوا به عنوان مکمل مطالعات سیاهه انتشارات و مطالعات سهم بندی منابع است.

کلیدواژه ها:

ذرات معلق PM2.5 ، تحلیل حساسیت ، سیاهه انتشارات ، مدل پراکنش ، کلانشهر تهران