اهمیت خلوت و موقعیت یابی فرد درفضاهای عمومی

حریم خصوصی افراد و نیازهای فردی- اجتماعی آنها در فضاهای عمومی شهری به دلیل تنوع روابط ایجاد شده و وسعت تراکم جمعیتی شهرهای بزرگ، در معرض تزلزل قرار گرفته است. عرصه های عمومی، نیمه عمومی و خصوصی و چگونگی ارتباط آنها با یکدیگر از ویژگیهای مهم یک فضای عمومی حمایت کننده است. یکی از عناصر اصلی در ساختار فضایی هر شهر فضاهای عمومی هستند که بستری برای حضور کلیه افراد جامعه و برقراری تعاملات اجتماعی میباشند. این فضاها باید به گونهای طراحی شوند که برای همگان قابل دسترس بوده، دارای سرزندگی و حضورپذیری اجتماعی باشند و همچنین از راحتی و آسایش کافی برخوردار باشند. ادراک راحتی و کیفیت محیط توسط معیارهای خاصی چون خلوت و فضای شخصی، تحت تاثیر قرار دارد. نیاز به خلوت و فضای شخصی در انسان عمومیت دارد و به ارضای نیازهای دیگری چون امنیت، خودشکوفایی و عزت نفس مرتبط است. بنابراین توجه به بحث احترام به خلوت گزینی افراد در فضاهای جمعی حایز اهمیت است. تحقیق پیش رو با بررسی رابطه فضاهای عمومی و حریم خصوصی و فضاهای شخصی و عملکردهای آن، به لزوم خلوت و موقعیت یابی فرد در فضاهای عمومی اشاره دارد و سپس اهمیت ایجاد مرز و عرصه بندی در طراحی این فضاها را ارایه میدهد. روش تحقیق در این پژوهش روش کتابخانهای با مرور متون و تحلیل محتوا است. برای این منظور به بررسی و تحلیل دیدگاه های نظریه پردازان حوضه معماری- شهرسازی و روانشناسی و جامعه شناسی و سپس تبیین وابستگی میان کیفیت فضاهای عمومی و عرصه خصوصی در تامین نیازهای فردی- اجتماعی و راحتی انسان در این محیطها میپردازد. نتایج به دست آمده عنوان میکند؛ مفهوم مرز در عرصه بندی و نوع برخورد با آن در پیوند عرصه های عمومی و خصوصی نقش اساسی ایفا میکند. این پیوند موجودیت فرد را در عین تعاملات اجتماعی در فضاهای عمومی حفظ میکند.

کلیدواژه ها:

فضاهای عمومی ، تعاملات اجتماعی ، فضاهای شهری ، خلوت ، قلمرو