سیر تحول محرمیت در ساختار فضایی خانه معاصر (نمونه موردی، خانه های دهه های 50 و 60)

محرمیت به عنوان یکی از مهم ترین ارزش های معماری گذشته که قابلیت امتداد در معماری معاصر را داراست، نیازمند واکاوی است، تا قابلیت بازتولید در معماری خانه معاصر داشته باشد. شناخت تمام جوانب این مفهوم گسترده، با یک روش ممکن نیست. در این پژوهش سهم ساختار فضایی خانه در ایجاد محرمیت مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق، استدلال منطقی در راستای دستیابی به الگوست و گراف نحو فضای پیشنهادی بیل هیلیر و جولیا هنسون، به عنوان روشی کمی، به وجود یا عدم وجود فضاهای مختلف، در نسبت با یکدیگر و اثر آن ها بر ایجاد محرمیت می پردازد. محرمیت، به عنوان یک مفهوم فرهنگی، دارای دو مولفه ادراکی و کالبدی است. در این پژوهش، مولفه ادراکی آن، حریم و مولفه کالبدی آن، سلسله مراتب نامیده شده است. پس از بررسی مطالعات پیشین، مفهوم محرمیت در ساختار فضایی خانه، با چهار شاخص تفکیک عرصه،کنترل دسترسی، عدم اشراف (کنترل دید) و وجود فضاهای جمعی خصوصی تعریف گردیده است. نتایج پژوهش نشان می دهد، محرمیت در سال های دهه شصت، نسبت به دهه پنجاه، در هر چهار شاخص، کاهش یافته است. ایجاد گره میان سرویس ها و حمام و تفکیک آن ها، وجود فضای نشیمن خصوصی، وجود گره میان فضای خواب و دیگر فضاها، از راهکارهای پیشنهادی پژوهش ایجاد محرمیت در خانه های معاصر، محسوب می شوند.

کلیدواژه ها:

محرمیت ، ساختار فضایی ، خانه معاصر ، گراف نحو فضا