تحلیل نقش عناصر کالبدی موجود در صحن مساجد به عنوان مکانی برای تعاملات اجتماعی در جامعه ی اسلامی

مسجد یکی ازشاخص ترین بناهای معماری اسلامی است که نمایان کننده باورهای قدسی دردنیای مادی است و در میان اندام های درونی هر شهر و روستا همواره جایگاه ویژه خود را داشته است. از سویی دیگر انسان موجودی اجتماعی است و به تعاملات اجتماعی و ارتباط با دیگران نیازمند است بنابراین با توجه به ظرفیت و نقش اجتماعی و کارکردی صحن برخی مساجد، بررسی و شناسایی معیارهای ارتقادهنده و مبدل این فضاها به فضاهای جمعی اهمیت می یابند. فضاهای مذهبی، به خصوص مساجد، تلفیقی از کالبد و ساختار با باورهای عمیق اعتقادی هستند که علی رغم تحقیقات بسیار درباره سبک، ویژگی های بنا، تزیین ها و هندسه، مصالح و الگوهای معماری مساجد، بررسی کارکردهای صحن و حیاط این بناها به عنوان مکانی برای تعاملات اجتماعی، دچار نوعی غفلت و فراموشی شده است. نظر به اهمیت موضوع، نگارنده با رویکرد بررسی عوامل ایجاد کننده تعاملات اجتماعی در کالبد صحن مساجد ، در پژوهش حاضر به دنبال این است که آیا عوامل کالبدی صحن مساجد در ایجاد تعاملات اجتماعی نقش دارند نقش این عوامل کالبدی در ایجاد تعاملات اجتماعی به چه صورت است پژوهش بر اساس روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است و به منظور پاسخ به این پرسش ها ابتدا مبانی نظری معماری صحن مساجد و دیدگاه اندیشمندان اسلامی در ایجاد مکان تعامل اجتماعی در جامعه ی اسلامی مورد بررسی قرار می گیرد و پس از آن سعی شده است تا با تحلیل عوامل کالبدی موجود در صحن مساجد در ایران نوع ارتباط این عوامل در ایجاد تعاملات اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

عوامل کالبدی ، صحن ، مسجد ، تعاملات اجتماعی