تبیین جایگاه مولفه غنای حسی در ایجاد حس تعلق به مکان

انسان به کمک کانال های حسی متعدد (بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی، و لمسی) از محیط تجربه کسب می کند. فضاها علاوه بر جلوه های تجربی، حاوی ویژگی های محسوس دیگری نیز هستند که می توانند با تحریک حواس پنجگانه مخاطب، منشا برانگیختگی احساسات و شکل گیری خاطرات فرد گردند. بنابراین، یکی از راه های ارتقاء کیفیت فضا افزایش غنای حسی محیط به منظور به کارگیری تمامی حواس با هدف ایجاد حس تعلق به مکان برای استفاده کنندگان از آن فضا می باشد. توجه به این حس که عاملی اساسی در شکل گیری ارتباط بین استفاده کنندگان و محیط است، در نهایت منجر به ایجاد محیط های با کیفیت تر می گردد. هرچند جایگاه مولفه غنای حسی در ایجاد حس تعلق به مکان اهمیت بسیار زیادی دارد، ولی تاکنون هیچ تحقیق جامع و کاملی در این خصوص صورت نگرفته است. در واقع شناخت جایگاه این مولفه می تواند در راستای بهینه طراحی کردن محیط که منجر به افزایش حس تعلق به مکان می گردد، تاثیرگذار باشد. در تحقیق حاضر، ضمن تبیین ابعاد مختلف حس تعلق به مکان، نقش عوامل کالبدی و محیطی موثر بر آن بررسی شده و سپس، به چگونگی تاثیر غنای حسی بر حس تعلق به مکان پرداخته می شود. هدف کلی این پژوهش تبیین جایگاه مولفه غنای حسی به عنوان یک عامل موثر در ارتباط بین اطلاعات محیطی و پروسه ادراک ذهنی است. در این تحقیق که از نوع کیفی می باشد، اطلاعات مورد نیاز به شیوه ای نظام مند از اسناد معتبر حاصل شده و اطلاعات به دست آمده به شیوه تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج تحقیق علاوه بر اینکه باعث توسعه ادبیات تحقیق در زمینه موضوع می شوند، نشانگر این مطلب است که طراحان محیطی (معماران، شهرسازان) به منظور افزایش کیفیت حس تعلق به مکان بایستی به اهمیت تقویت غنای حسی و جایگاه آن در افزایش حس تعلق به مکان دقت نظر بیشتری داشته باشند.

کلیدواژه ها:

حس تعلق به مکان ، عوامل کالبدی_ محیطی ، غنای حسی ، حواس پنجگانه