روانشناسی مثبت و سازمانهای علمی آن

مارتین سلیگمن را بیش از هر چیز با روانشناسی مثبت گرا می شناسیم. بسیار مهم است که تعریفی دقیق و علمی ازروانشناسی مثبت ارایه شود تا حد و مرز روانشناسی مثبت علمی از آنچه که تحت روانشناسی موفقیت و خودیاری معرفی شده است تفکیک شود.کسانی که با عنوان روانشناسی مثبت آشنا نیستند، ممکن است این اصطلاح را با مثبت اندیشی یا تفکرات تلقینی مثبت که درالگوهای انگیزشی و موفقیت مطرح میشود، یکسان فرض کنند.اما روانشناسی مثبت، یکی از زیرمجموعه های روانشناسی علمی و بر پایه تحقیقات دقیق و جدی بنا نهاده شده است. در واقع حوزه ای که به صورت جدی و رسمی، نخستین بار توسط پروفسورمارتین سلیگمن مورد توجه قرار گرفته است. به جرات میتوان گفت که مارتین سلیگمن یکی از بزرگترین روانشناسان معاصر می باشد. او بیش از پنج دهه از عمر خود را به مطالعه در حوزه روانشناسی اختصاص داده است. در سال 1988، سلیگمن به عنوان رئیس انجمن روان شناسى آمریکا برگزیده شد و روان شناسى مثبت موضوع اصلى دوره او گشت. امروزه از سلیگمن به عنوان پدر روان شناسى مثبت معاصر یاد می شود. برخى از موضوعات و مباحث عمده و مورد توجه در روان شناسى مثبت عبارتند از:• شادى • خوش بینى • مراقبت و توجه • شرافت و پاکدامنى • مهربانی • امید • بخشش • تاب آوری روانشناسی مثبت را علم شادکامی وشکوفایی انسان می نامیم.واژه شکوفایی به طور استعاری میتواند به شکوفه کردن گلها مربوط شود، و این مصداق در عالم روانشناسی و شکوفایی انسان نیز مطرح میشود.سلیگمن در سال 2011 نظریه بهباشی پرما را معرفی نمود که PERMA مشتمل بر هیجان های مثبت ،مشغولیت،روابط،معنا و پیشرفت را در کنار هم قرار داده و نظریه بهباشی را ارائه نموده است. روانشناسی مثبت دفاعی سخت و محکم از حوزه معنویت نموده است.هم در نظریه پرما و هم در نظام طبقه بندی CSV به این امر خطیر پرداخته شده است.این دفاع از معنی و نقش مهم آن در سلامت روان انسان در جایی است که ما در قرن بیست و یکم ،به وضوح این خلا را در جوامع بشری مشاهده میکنیم ، و یکی از معضلات امروز جوامع غربی دور شدن از عالم معنویت میباشد پس میتوان گفت روانشناسی مثبت همانند پلی روانشناسی علمی را به دین و معنویت گره زده است کاری بسیار ظریف و جدی توام با دیدگاهی علمی و مبتنی بر تحقیقات علمی.تحقیقات علمی روانشناسی مثبت به دانشمند امروز پیام رسان این مفهوم است که انسان بسیار فراتر از آن چیزی است که می اندیشد و نیز می توان به هر فرد کمک کرد تا با توجه به توانایی هایش، آن ها را بارور کند؛ چون با بارور شدن آن ها بسیاری از زمینه های اختلالات روانی هم از بین می رود و می تواند به احساس رضایت از زندگی برسد. البته درمقابل DSM 5 که نظام طبقه بندی شده ای از اختلالات روان پزشکی بشری است، روا ن شناسی مثبت CSV قرار دارد که به معرفی کاراکترهای فضیلتی و منشی انسان ها می پردازد که در یک قالب 24 تایی جا می گیرد.1. خرد و دانایی که شامل خلاقیت، کنجکاوی، پذیرش، عشق به یادگیری و وسعت نظر است.2. شجاعت که خودباوری، پایداری، کمال و سرزندگی را دربرمی گیرد.3. نوع دوستی که مشمول عشق، مهربانی و هوش اجتماعی می شود.4. عدالت جویی که محدوده رعایت حقوق شهروندی، بی طرفی و مدیریت را شامل می شود.5. اعتدال که شامل بخشش و دلسوزی، فروتنی، احتیاط و نظام بخشیدن به عملکرد خود است.6. تعالی که محدوده شگفتی، قدرشناسی، امیدواری، شوخ طبعی و معنویت را دربرمی گیرد.ازنظر دیدگاه روانشناسی مثبت ، باید بیاموزیم که پرداختن به گذشته و پیدا کردن کلید مشکلات ما در بررسی رفتارهای گذشته مان هیچ کمکی در این مورد به ما نخواهد کرد و کلید حل مشکلات امروز ما در الان است. مباحث عمده در روان شناسى مثبت برخى از موضوعات و مباحث عمده و مورد توجه در روان شناسى مثبت عبارتند از:• شادى • خوش بینى • مراقبت و توجه • شرافت و پاکدامنى • شخصیت قوى • امید • تفکر مثبت • انعطاف پذیرى کریستوفر پترسون، نویسنده کتاب مقدمات روان شناسى مثبت و استاد دانشگاه میشیگان، در مقاله اى که در سال 2008 در مجله روان شناسى امروز به چاپ رسیده گفته است همانقدر که اهمیت دارد بدانیم که روان شناسى مثبت چیست، همانقدر هم اهمیت دارد که درک کنیم روان شناسى مثبت چه چیزى نیست. او می نویسد: روان شناسى مثبت ... فراخوانى است براى علم و تجربه روان شناختى که همانقدر که به ضعف ها می پردازد به نقاط قوت هم بپردازد، همانقدر که به اصلاح و ترمیم بدترین چیزها در زندگى علاقه مند است به ساختن بهترین چیزها نیز علاقه نشان دهد و همانقدر که به بهبود آسیب ها می اندیشد به پربارتر کردن زندگى افراد طبیعى و عادى هم بیندیشد. او البته یادآور می شود که روان شناسى مثبت نباید از مسایل واقعى که مردم با آن درگیر هستند و مورد توجه سایر حوزه هاى روان شناسى است، غافل گردد. او می افزاید: ارزش روان شناسى مثبت، تکمیل و توسعه روان شناسى مساله- محور که در دهه هاى اخیر غالب بوده است، می باشد .سلیگمن بارها تاکید کرده است که روانشناسی طی دهه های اخیر، عمر خود را فقط به حوزه نخست اختصاص داده و حوزه دوم کمتر مورد توجه قرار گرفته است. روانشناسی مثبت گرا هنوز جوان است و در حدود دودهه از تولد آن میگذرد. این علم بر خلاف نگرش سنتی روانشناسی که بیماران را موضوع مطالعه خود قرار میداد، تلاش دارد انسانهای سالمی را که در پی خوشحالی، رشد و موفقیت هستند مورد توجه خود قرار دهد.روانشناسی مثبت در بسیاری از دانشگاهها و موسسات و انجمن های علمی جهان راه خود را باز نموده است که به معرفیاین سازمانها و موسسات معتبر این رشته جدید علمی بطور اختصار خواهیم پرداخت:انجمن جهانی روانشناسی مثبتانجمن کانادایی روانشناسی مثبتانجمن روانشناسی آمریکا شاخه روانشناسی مشاوره قسمت روانشناسی مثبتشبکه جهانی آموزشهای مثبت مرکز روانشناسی مثبت دانشگاه پنسیلوانیا زیر نظر پروفسور سلیگمنمرکز روانشناسی مثبت دانشگاه ملبورن استرالیا زیر نظر پروفسور پگی کرن