طراحی شهری زمینه گرا در ساماندهی جداره های شهری بافت های تاریخی (نمونه موردی: خیابان امام خمینی دامغان)

هسته های تاریخی شهر جایگزین ناپذیر هستند. حفظ عناصر و شاخصه های با ارزش مراکز تاریخی شهرها مسیله ای استکه اخیرا مورد توجه قرار گرفته است زیرا سرعت تخریب بافت های تاریخی و جایگزین شدن بافت های نوساز رو به افزایشاست. در واقع شهرهای امروزی عرصه تقابل ها شده و ساختمان هایی بدون سبکی مشخص، کاملا جدا از زمینه و هویتتاریخی موجود طراحی می شوند. در نتیجه به جای زیبایی، اغتشاش و سردرگمی به وجود آمده است. طراحی در بافتتاریخی باید طوری باشد که علاوه بر ارتقاء سطح کیفی زندگی و ارزش بصری آن، ارزش تاریخی بافت را حفظ کند. اینتعریف دقیقا مطابق با اصول طراحی زمینه گراست. نمود رویکرد زمینه گرایی در بافت های تاریخی را می توان در جدارهخیابان های آن دید. در تحقیق حاضر زمینه گرایی به معنای ارتباط و هماهنگی میان ارکان و اجزاء جداره های همجوار می-باشد. در همین راستا هدف نهایی این تحقیق نیز توجه و احترام به گذشته، هماهنگی با زمان حال و پایدار ماندن برایآیندگان است. در پژوهش حاضر پس از معرفی ارکان و اجزاء جداره های شهری و کیفیات بصری و کالبدی موثر بر منظرخیابان، با بهره گیری از آراء متخصصین معمار و شهرساز در چارچوب روش دلفی طی دو مرحله رفت و برگشت، اصولمنتخب استخراج شده است. در این فرایند آراء مذکور با بهره گیری از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اعتبارسنجیشده و یافته های متناقض برای بازنگری و تجدید نظر به کارشناسان ارجاع داده شده است. اصول مذکور عبارتند از: ریتم،مقیاس انسانی، همجواری، تناسبات، اصل تشابه و تداوم بصری و نهایتا از ویژگی های کلی طراحی زمینه گرا و اصولطراحی جداره بدست آمده استفاده شده است تا در مقیاس خیابان به طراحی جدارهای زمینه گرا در خیابان امام خمینی شهردامغان بپردازد. طراحی زمینه گرا با تکیه بر اصول مذکور در ساماندهی و بازطراحی جداره های مستله دار بافت تاریخیدامغان بسیار موثر واقع شد.

کلیدواژه ها:

زمیه گرایی ، بافت تاریخی ، جداره های شهری