آموزه های الگوی تعامل فرهنگ و معماری بومی در آثار تاریخی کرمان

با توجه به این موضوع که معماری بومی در طول دوران تاریخی اثر گرفته از زمینه های زیست محیطی، فرهنگی، فناوری، اقتصادی و تاریخی تکامل یافته، بر اساس نیازهای محلی، مصالح در دسترس، سنت ها و ارزش ها و باورهای مردم بومی هر منطقه ساخته می شود. فرهنگ، یکی از مولفه هایی است که نقش مهمی در احیا و شکل گیری سنن ارزشمند فرهنگی و تحقق هویت ملی تعامل معماری بومی ایفا کرده است و همچنین در ایران اسلامی به شکل منحصر بفرد و تا حدی بوم نگر، نقش جامع تری ایفا نموده است. تمام اشکال معماری بومی در رفع نیازهای مردم، تطبیق دادن با ارزش ها و روش زندگی آنها با عامل اصلی تولید کننده آنها یعنی فرهنگ، ساخته شده است. چنانچه معماری به عنوان یک پدیدیه اجتماعی از فرهنگ نشات می گیرد و بر آن تاثیر می گذارد، سبک معماری هر دوره انعکاسی از موازین و شاخصه های فرهنگ آن دوره محسوب می گردد. از آنجایی که معماری هر سرزمین ریشه در ادب وف رهنگ آن سرزمین دارد و بدون شناخت گسترده ادب و فرهنگ مردم، نمی توان به رابطه میان معماری بومی و فرهنگ مختص آن جامعه پی برد. در این مقاله از روش تحلیلی- توصیفی به بازخوانی مفهوم و مولفه های فرهنگی در تعامل با معماری بومی به کمک تحلیل خانه های تاریخی کرمان اقدام شده است. در آخر به این موضوع دست می یابیم که آنچه به عنوان معماری یک سرزمین شناخته می شود، در حقیقت تجلی تعامل میان الگوهای فرهنگی مردم آن مرز و بوم با توجه به محیط طبیعی و با هدف ساماندهی جریان زندگی فردی و جمعی انسان ها در مراتب گوناگون مادی و معنوی است. الگوهای فرهنگی به صورت گوناگون در نحوه تفکر، احساس، رفتار، شیوه زندگی، کلیه تلاش های مادی و معنوی آنان در تمام طراحی این خانه ها عینیت پیدا می کند.

کلیدواژه ها:

معماری بومی ، عوامل فرهنگی ، خانه های تاریخی کرمان