ارزیابی پتانسیل تولید لاینهای امیدبخش سویا در شرایط زارعین شهر گلستان

به منظور بررسی پتانسیل تولید لاین های امیدبخش سویا که حاصل دورگ گیری والدین مختلف بر اساس اهداف از پیش تعیین شده بود و به دنبال کشت و ارزیابی و انتخاب در نسل‌های در حال تفکیک آن‌ها به دست آمده بود آزمایشی در تابستان سال 1٬389 در شرایط زارعین کلاله اجرا گردید. 5 لاین مورد بررسی در این آزمایش در واقع لاین های برتر حاصل از آزمایش مقدماتی و ناحیه‌ای انجام گرفته و در سال 85 - 88 می‌باشند که به همراه سه رقم تجارتی به عنوان شاهد مورد مقایسه قرار گرفته‌اند. این آزمایش در قالب یک طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و هشت ژنوتیپ اجرا گردید. هر کرت مشتمل بر پنج خط پنج متری با فواصل ردیف 40 سانتی‌متر و فواصل بوته رویه ردیف سه - هشت سانتی‌متر بود که با دست و توسط کارگر کشت گردیده بود. گردش برتری‌های معمول در طول دوره رویش به عمل آمد و در مرحله رسیدن فیزیولوژیکی سه خط وسط هر کرت با حذف 0.5 متر از ابتدا و انتهای آن‌ها به عنوان اثر خشکی برداشت گردید. در این بررسی اثر ژنوتیپ در طول دوره از سبز شدن تا 50% گل‌دهی، سرد شدن تا رسیدن فیزیولوژیکی و زن هزار دان کاملاً معنی‌دار بود. اگرچه در این مطالعه اثر تیمار بر عملکرد دانه معنی‌دار نبود ولی نتایج نشان می‌دهند که لاین HT با 3٬470 کیلوگرم در حین بالاترین عملکرد دانه را داشته است. برتری این لاین نسبت به سحر (رتبه دوم عملکرد) بیشتر 300 کیلوگرم در هکتار و نسبت به رقم ویلیامز نیز حدود یک تن است لذا می‌تواند به عنوان یک لاین امیدبخش پر محصول در شرایط زارعین این منطقه مدنظر قرار گیرد. محاسبه هم‌بستگی صفات نشان داد که تعداد دانه در غلاف هم‌بستگی منفی و معنی دار با عملکرد دانه در واحد سطح داشته است. از آنجایی که هم‌بستگی عملکرد دانه با تعداد غلاف در بوته مثبت بود می‌توان نتیجه‌گیری کرد که در این ژنوتیپها تعداد غلاف در صورت می‌تواند به عنوان مهم‌ترین جزء عملکرد دانه مدنظر قرازگیرد.

کلیدواژه ها:

سویا ، عملکرد دانه ، اجزاء عملکرد