ارزیابی میزان مشارکت مردم در احیاء و باز زنده سازی بافت فرسوده گامی درجهت توسعه شهری (نمونه موردی: محله سیروس تهران)

بافت های تاریخی هسته و کانون اولیه شکل گیری شهرها و قلب تپنده آنها می باشند . این بافت ها گنجینه هایی از خاطراتجمعی و شیوه های زیستن گذشتگان را در خود حفظ کرده اند. از این رو تاریخ فرهنگ و هویت یک ملت و یک شهرمحسوب می شوند.لیکن در حال حاضر این بافت ها با مشکلات بسیاری دست به گریبان هستند که موجودیت و حیات آنها راتهدید می کند ازاین رو مداخله هرچه سریعتر در این بافت ها به منظور بهسازی و نوسازی آنها و افزایش کیفیت زندگی درآنها لازم است. در این مقاله سعی شده تا با نگاهی به اهمیت و ضرورت بهسازی و نوسازی شهری و تعریف بافتهای فرسودهشهری، نحوه مداخله در این بافتها مورد ارزیابی قرار گیرد. ضمن آنکه درنهایت به ارزیابی میزان مشارکت مردم در احیاء و باززنده سازی بافت فرسوده می پردازیم.امروزه واژه مشارکت یکی از بخش های اساسی درفرهنگ توسعه به شمار می رود. مشارکت فرآیندی اجتماعی،عمومی، یکپارچه، چندگانه، چندبعدی، و چند فرهنگی است که هدف آن کشاندن همه ی مردم در همه مراحل توسعه است. دراین مقاله به بررسی نقش شهروندان (مردم) در مشارکت نوسازی بافت فرسوده شهری (محله سیروس) پرداخته شدهاست. نقش مردم در بهسازی و اصلاح بافت های فرسوده شهری تعیین کننده و تاثیر گذار است و به نظر می رسد در بافتهای فرسوده باتوجه به وسعت دامنه و شدت مسایل گریبانگیر این بافت ها کارآمدترین رویکردی که بتواند برای مواجهه باکاستی ها و نارسایی ها اتخاذ نمود؛رویکر مشارکتی باشد. شهرها مهمترین نشانه های تمدن هر ملت به شمار می آیند، نشانههایی که قدمت و صلابتشان، نمادی از اصالت و استواری صاحبان و ساکنان اصلی آنهاست. شهرها و فضاهای شهری، نمادی ازاندیشه ها، آداب و رسوم، روابط و تعاملات مردم در طول سالیان متمادی است. از اینروست که هرچه بر قدمت شهرها وزیستگاه های انسانی افزوده می شود، ارزشمندتر می گردد و مردم قدمت یک مکان و یا عرصه شهری را نمادی از هویت خویش می دانند. با اندک توجه به میراث فرهنگی بشر در سراسر جهان می توان دریافت که اقوام بزرگ و پرآوازه تاریخ،شهرها و آثاری بزرگ از خویش به یادگار گذاشته اند. (حناچی و همکاران، 1386 ، الف)اهداف مشخص تحقیق (شامل اهداف آرمانی، کلی، اهداف ویژه و کاربردی):هدف اصلی کلی این تحقیق ، شناخت ویژگی های اقتصادی - اجتماعی ساکنان بافت قدیمی شهرتهران محله سیروس وهمچنینشناخت وضعیت کالبدی بافت می باشد.اهداف فرعی در چارچوب هدف کلی می باشد :شناخت عوامل موثر برتخریب بافت فرسودهارایه راهکارهای درست ، صحیح و علمی برای ساماندهی (بهسازی یا نوسازی) بافت شهرایجاد فرهنگ بافت قدیم و هماهنگ ظرف و مظروف (کالبد بافت با زندگی امروز)ایجاد اشتغال از طریق محورهای احیاء و عمران داخل محلات ،ازقبیل ایجاد مراکزتولید،آموزش و فروش صنایع دستی،ایجادکارگاهآموزشی،راه اندازی و احیاء بازاچه هاجلوگیری از گسترش بی رویه حاشیه نشینی شهرهاروش تحقیق: (شرح کامل روش تحقیق و روش جمع آوری داده ها به تفکیک)امروزه باتوجه به بافت های قدیم شهرهای کشور ازنظر متخصصین ازاهمیت خاصی برخوردار هستند ،این امر به دو دلیل عمدهاست : الف-این شهرها ازسابقه تمدن شهری زیادی برخوردارند.ب- غالبا دیرتر ازکشورهای توسعه یافته متوجه خطر و بحرانتخریب میراث فرهنگی شهرها شده اند.باتوجه به موضوع ،اهداف و فرضیات تحقیق ، درمراحل مختلف،ترکیبی از تحقیقات توصیفی ، تحلیلی و همبستگی است.درمراحل نخستین ازروش اسنادی و مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است. در بخش جمع اوری اطلاعات وضعموجود، دوروش مطالعات میدانی و مطالعات اسنادی به کار رفته است.در شیوه ی میدانی بااستفاده از تکنیک هایی به منظورسنجش و تجزیه و تحلیل اطلاعات ازتمامی روش های مصاحبه ،مشاهده،پرسشنامه ،و مطالعه کتابخانه ای بهره مند شده است.

کلیدواژه ها:

مشارکت مردم ، احیاء و باز زنده سازی ، بافت فرسوده ، توسعه شهری