سل شکمی

سل یک بیماری قدیمی است که هم اکنون نیز افراد زیادی از آن رنج می برند و میلیونها نفر در سال به علت ابتلا به سل و عوارض آن می میرند(1).عامل آن نوعی باکتری به نام مایکو باکتریوم است که انواع مختلفی چون مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ، مایکوباکتریوم بوویس دارند.سل شکمی و گوارشی ششمین مکان شایع درگیر در TB خارج ریوی است (1). TB شکمی تظاهرات گوناگون دارد که تشخیص آن را بسیار مشکل می کند(2).شک بالینی قوی در مناطق اندمیک یک عامل مهم برای تشخیص به موقع بیماری است.سل صفاقی و شکمی به سه شکل رخ می دهد: 1-نوع مرطوب با آسیت 2- نوع خشک با چسبندگی 3- نوع فیبروتیک با ضخیم شدن امنتوم و آسیت های موضعی(1).معرفی بیمار :بیمار آقای 36 ساله است که به علت درد شکم در اطراف ناف و RLQ ، بی اشتهایی همراه با تب ولرز و سرفه از یک هفته قبل شروع شده بود مراجعه کرد.در سوابق بیمار پسوریازیس و تب و لرز و سوزش ادراروجود داشت .در معاینه شکم ، تندرنس اطاف ناف و RLQو با شکم حاد بستری شد.با توجه به علائم بالینی ،جواب آزمایشات و معاینه بیمار با تشخیص اولیه آپاندیسیت مورد جراحی قرارگرفت.در حین جراحی با توجه به چسبندگی امنتوم به ایلئوم ترمینال متوجه بزرگ شدن غددلنفاوی مزانتر و یک ضایعه ریز منتشر در مزانتر روده ها و یک سوراخ حدود 1.5cm در ایلئوم شدیم.با توجه به گزارش پاتولوژی مشکوک به TB و با مشاوره عفونی داروهای Anti TB شروع و بیمار ترخیص شد.5 روز بعد مجددا به علت درد شکم ، تهوع ، دیستانسیون تمام شکم وعدم اجابت مزاج و تاکی کاردی بستری شد.با توجه به لکوسیتوز 17.0، Hb 9.1 ، BUN 57.5، Cr 3.16 و تشخیص احتمالی انسداد روده در زمینه TB شکمی مجددا لاپاراتومی و چسبندگی شدید روده ها آزاد شد.به علت چسبندگی بیش از حد شکم (مثل سیمان )،وخامت ایکتر انسدادی و افزایش LFT و گزارش پاتولوژی TB+ مثبت ERCP درخواست شد که در فیروز گر تهران انجام نشد .به علت داشتن دیلاتاسیون مجرای صفراوی داخل و خارج کبدی و LFT بالا MRCP, PTC, و ERCP (3)کمکی به تشخیص نکرد و بیمار تاحد کما و ایکتر انسدادی و Sepsis رفت ولی باشروع جدی داروهای Anti TB و رفع چسبندگی داخل شکم و کوچک شدن آدنوپاتی های ناف کبد و اطراف مجاری صفراوی به طور معجزه آسایی بیمار بهبود و ترخیص شد.بحث و نتیجه گیری:سل شکمی دارای تظاهرات بالینی مختلفی است .لذا شک قوی بالینی و توجه به شیوع سل در مناطق اندمیک مهم ترین کلید تشخیص بیماری و انجام تست PCR بسیار مفید است.تشخیص قطعی به وسیله نمونه برداری ندول های شکمی در لاپاراسکوپی و با لاپاراتومی وانجام تست PCR مسجل میگردد(1, 3, 4).با توجه به عدم تشخیص PCR و پیشرفت بیماری تا حد نارسایی کبدی و کما رفت ولی با درمان جراحی(5) به موقع و داروهای Anti TB و داروهای لازم علائم بیمار به سمت نرمال شدن برگشت و پس از بهبودی و تعقیب درمان بیمار مرخص شد.

کلیدواژه ها:

سل شکمی ، مزانتر ، غدد لنفاوی ، امنتوم