تعیین درجه آلودگی آبهای تالاب هورالعظیم بر پایه فاکتورهای کیفی آب

تالاب هورالعظیم با وسعتی بیش از 450 هزار هکتار یکی از مناطق زیست محیطی منطقه و از مهمترین تالابهای پر تنوع ایران و دنیاست. هورالعظیم تالابی دایمی با آب شیرین تا شور می‌باشد، آب تالاب از رودخانه کرخه، شاخه‌های فرعی دجله و فرات و روان آبهای سطحی تأمین می‌شود. در این مطالعه به منظور بررسی عوامل آلاینده آلی تالاب هورالعظیم، فاکتورهای محیطی تالاب مانند اکسیژن محلول، pH ، شوری، دما، درصد کل مواد آلی، دانه‌بندی رسوبات و شاخص‌های کیفیت آب BOD5 ، COD ، نیترات، فسفات، TSS،TDS طی چهار فصل نمونه‌برداری از پاییز 83 لغایت تابستان 84 و در10 ایستگاه مشخص مورد سنجش قرار گرفت. نتایج حاصل از شاخص کیفیت آب نشان می‌دهد که این تالاب از نظر نظام شاخص کیفی آب در گروههای سوم و چهارم قرار می‌گیرد که از نظر آلودگی وضعیت کیفی مطلوبی ندارد. ایستگاه نهم در دریاچه هور بالاترین کیفیت و ایستگاه پنجم در محدوده بین تالاب و شاخه‌های ورودی آن کمترین کیفیت را دارد. همچنین نتایج فاکتورهای فیزیکوشیمیایی و شاخص کیفیت آب نشان می‌دهد در فصل زمستان به دلیل بارش باران و افزایش دبی آب تالاب بالاترین میزان کیفیت و در فصول گرم خشک، بهار و تابستان متناسب با کاهش بارش و در نتیجه کاهش دبی آب کمترین میزان کیفیت مشاهده می‌شود. بیشترین میزان مواد آلی موجود در رسوبات بستر در تمام فصول مربوط به ایستگاه هشتم می‌باشد. مطالعه ترکیب بستر تالاب نشان دهنده غالبیت حضور ذرات دانه‌ریز(ذرات سیلتی- رسی) در این تالاب می‌باشد. نتایج کلی بدست آمده از این مطالعه نشان می‌دهد که در تمام ایستگاههای نمونه‌برداری انتخاب شده آلودگی وجود دارد و میزان این آلودگی در بخشهای مختلف تالاب متفاوت می‌باشد. عامل اصلی آلودگی تالاب پسابهای کشاورزی ناشی از فعالیت های کشاورزی در حاشیه تالاب بوده و همچنین در درجه‌های بعدی اهمیت می‌توان پساب‌های انسانی را به این منابع آلاینده اضافه نمود.

کلیدواژه ها:

تالاب هورالعظیم ، مواد آلی ، فاکتورهای کیفی ، پسابهای کشاورزی ، مواد آلاینده