راهبردهای مدیریت پایدار در راستای جلوگیری از آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی

مسئله آب یکی از بزرگترین چالش های حاضر قرن بشریت است که می تواند ناشی از محدودیت ذاتی منابع آب و یا بهره برداری بی رویه و مدیریت ناصحیح این منبع ارزشمند باشد. با توجه به شرایط توپوگرافی، نظام توزیع بارش، ساختار فیزیوگرافیک و جهت زمین، ایران در زمره کشورهای خشک و نیمه خشک طبقه بندی می گردد. کمبود منابع آب یکی از مهم ترین عوامل محدودکننده توسعه در کشور قلمداد می شود.با توجه به نقش آب در توسعه ملی و ارزش اقتصادی آن با لحاظ منافع ملی و بر اساس طرح جامع آب کشور، رعایت توجیحات فنی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی می بایست در برنامه های توسعه لحاظ گردد. در واقع راهبردهای توسعه بلند مدت منابع آب کشور باید ارزش اقتصادی آب در هر یک از حوضه های آبریز، متناسب با شرایط طبیعی و اقلیمی، سرمایه گذاری های تأمین، انتقال و توزیع آب برای بخش های گوناگون مصرف را تعیین و اعلام نماید، همچنین کنترل کیفیت (مدیریت فعالیت مصرف کنندگان مختلف آب) به گونه ای اعمال شود که ابتدا آلودگی های منابع آب اعم از (سطحی و زیر زمینی) ناشی از فعالیتهای این بخش ها کنترل و شاخص های کیفی آب به تدریج ارتقا یابد. از این رو شناسایی و بررسی عوامل عمده تهدید کننده منابع سطحی و زیرزمینی آب کشور از اهمیت خاصی برخوردار می شود. مقاله حاضر به بررسی تعدادی از مؤلفه های اصلی تأثیرگذار بر محیط زیست و منابع آبی کشور از جمله توسعه شهرنشینی، توسعه صنعت و توسعه کشاورزی پرداخته و سعی برآن دارد تا با ارائه استراتژیها و راهبردهای بلندمدت در راستای مدیریت منابع آب، حفاظت و بهره برداری پایدار از منابع حیاتی را میسر سازد. به طور کلی این راهبردها شامل برنامه های مدیریت منابع و مصارف، کنترل کیفیت، آمایش سرزمین، مدیریت پیشگیری، آموزش همگانی، مدیریت اطلاعات و مدیریت فرابخشی می باشد.

کلیدواژه ها:

منابع آب ، مدیریت پایدار ، محیط زیست