استفاده از تکنیک زمین آمار در تهیه نقشه آلودگی خاکهای شهر مجن به فسفر

امروزه در راستای کشاورزی پایدار، بهره برداری بهینه از منابع آب و خاک و حفاظت از محیط زیست مورد توجه جدی برنامه ریزان توسعه پایدار قرار گرفته است. در این خصوص استفاده از کودهای شیمیایی بویژه کودهای فسفره بایستی با دقت فراوانی صورت گیرد چرا که این کودها علاوه بر تامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه ممکن است مشکلات زیست محیطی نظیر ورود فسفاتها به منبع آبهای سطحی و زیر زمینی، تجمع نیترات و برخی فلزات عناصر سنگین مانند کادمیوم را در محصولات کشاورزی به دنبال داشته باشند. نقشه های حاصلخیزی خاک یکی از ابزارهای مهم برای تعیین سطح نیازهای کودی و پیش بینی وقوع کمبود یا سمیت عناصر غذایی مورد نیاز گیاه در خاک است. شاخه ای از علم آمار کاربردی به نام زمین آمار (Geostatistics)قادر به تهیه نقشه های کمی با دقت معلوم در مورد خواص خاک و تغییرپذیری تولید بوده و لذا میتواند به عنوان مبنایی برای انتخاب تیمار مزارع با نرخ متغیر در فاز اجرایی کشاورزی دقیق به کار گرفته شود. لذا این تحقیق نیز با هدف تهیه نقشه پراکنش فسفر قابل استفاده جهت بهبود و اصلاح مدیریت تغذیه و توصیه کودی صحیح و نیز کاهش خطرات زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه کودهای فسفره صورت گرفت. بدین منظور قبل از کاشت از30 مزرعه تحت کشت سیب زمینی نمونه های خاک از دو عمق 25-0و50-25 سانتیمتری تهیه، موقعیت هرکدام با دستگاه GPS ثبت و میزان فسفر قابل استفاده با روش اولسن اندازه گیری شد. سپس بر اساس مختصات هر نقطه و با استفاده نرم افزار GS+ تغییرنماهای تجربی، به منظور تجزیه و تحلیل ساختار تغییرات مکانی، محاسبه و مدل سازی شد و در نهایت پهنه بندی متغیرهای مورد نظر با استفاده از تخمینگر کریجینگ صورت پذیرفت. مطابق اطلاعات حاصله از نقشه های پهنه بندی عنصر مذکور مشخص گردید که در کلیه خاکهای این منطقه میزان فسفر قابل استفاده در حد زیاد می باشد و هیچ نیازی به مصرف این عنصر بصورت کود وجود ندارد.

کلیدواژه ها:

آلودگی خاک ، زمین آمار ، فسفر ، کریجینگ ، مجن