مدیریت آلودگی آبهای زیرزمینی در مقیاس کوچک با استفاده از سد های زیرزمینی

سدهای زیرزمینی در بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک جهان جهت مدیریت و توسعه منابع آبی بکار می روند. کشور ایران از نظر اقلیمی یکی از مناسب ترین نقاط جهت احداث این سازه می باشد. از جمله مزایای آن جلوگیری از آلودگی آبها و عدم اختلاط سفره های آب شور و شیرین مخصوصا در مناطق ساحلی ، جلوگیری از قطع درختان و به زیر آب رفتن مناطق بالادست و پایین دست سازه و یا تغییر کاربری در محیط پیرامون آن می باشد که از ارکان اصلی حفظ محیط زیست به شمار می آیند. در مکان یابی سد های زیرزمینی معیارهای زیادی دخیل می باشند ،از جمله عدم وجود منابع آلوده کننده آبهای زیرزمینی در بالادست سدزیرزمینی . از منابع آلوده کننده می توان به منابع آلوده کننده طبیعی ( سازند های زمین شناسی تبخیری و گچی ) و منابع آلاینده مصنوعی (کارخانجات و واحدهای صنعتی و غیر صنعتی) اشاره نمود. این نقاط در فرایند مکان یابی از مناطق مورد مطالعه حذف می شوند . سدهای زیرزمینی دارای حجم و ظرفیت نگهداری آب کمتری (مخزن کوچکتر) نسبت به سدهای سطحی بوده، برای مناطق روستایی و کم جمعیت مناسب می باشند و می توانند یکی از گزینه های مناسب و موثر تامین آب در نواحی مرکزی و جنوبی ایران باشند. بنابراین با مکان یابی صحیح این سازه ها می توان آبی سالم ،پاکیزه و بدون آلودگی با هزینه ای بسیار پائین و کمترین آثار سوء زیست محیطی فراهم نمود. در این مقاله ضمن معرفی سد زیرزمینی به ارائه راهکار مناسب جهت مکان یابی با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی ، معرفی معیارهای مناسب و نا مناسب در امر مکان یابی و همچنین بررسی آثار زیست محیطی آن پرداخته می شود.

کلیدواژه ها:

سد زیرزمینی ، آلودگی ، مکان یابی ، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی ، معیار