بررسی میزان تاثیر معیار خاک در بیابان زایی بر اساس مدل ESAs (مطالعه موردی: منطقه جوریکا استان سیستان و بلوچستان)

بخش وسیعی از اراضی کشورمان از دیرباز در اثر عوامل مختلف طبیعی و انسانی از حالت تعادل اکولوژیک خارج شده و متعاقب آن بیابانزایی یا تخریب سرزمین در آن ها آغاز شده است. خاک منبع اصلی تولیدات گیاهی و دامی و کانون اصلی فعالیت های متنوع اقتصادی انسان به شمار می رود.در این تحقیق بررسی شدت بیابان زایی منطقه جوریکا استان سیستان و بلوچستان بر اساس مدل ESAs صورت گرفت. با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی میزان تاثیر معیار خاک با هشت شاخص برای مطالعه حساسیت اراضی منطقه جوریکا سیستان به بیابان زایی ارزیابی شد. بر اساس مدل بیابان زایی ESAs، به شاخص ها امتیاز داده شد. با استفاده از روش فوق، هر یک از شاخص های مورد مطالعه در واحدهای کاری بررسی و برای هر شاخص لایه اطلاعاتی تهیه شد. سپس داده های به دست آمده وارد محیط GIS شد و برای هر معیار مورد نظر یک لایه اطلاعاتی ساخته شد. در نهایت با تلفیق و تعیین میانگین هندسی لایه های اطلاعاتی معیار مورد بررسی در منطقه بر اساس مدل ESAs نقشه شدت بیابان زایی منطقه به دست آمد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که 55/26 درصد(65594/7 هکتار) از کل مساحت منطقه در کلاس بحرانی شدید، 0/13 درصد(151/9 هکتار) از کل مساحت منطقه در کلاس بحرانی متوسط، 29/72 درصد(35287/8 هکتار) در کلاس شکننده بالا و 1/29 درصد(17668 هکتار) از کل مساحت منطقه در کلاس شکننده متوسط بیابان زایی قرار دارد.

کلیدواژه ها:

شدت بیابان زایی ، مدل ESAs ، تخریب خاک ، جوریکا سیستان و بلوچستان